سیاست ترامپ درقبال ایران چه خواهد بود؟
منبع : روزنامه لوپزدوریگا چاپ مکزیک به قلم امیر دبیری مهر
ترامپ درچهارسال نخست ریاست‌جمهوری خود( ۲۰۲۰-۲۰۱۶ ) سیاست‌هایی خصمانه ای را علیه ایران بکارگرفت که تأثیرات زیادی برمنطقه خاورمیانه داشت. با توجه به بازگشت او به ریاست جمهوری آمریکا از ۲۰ژانویه ۲۰۲۵، این سوال مهممطرح می‌شود که سیاست‌ها و اقدامات اودر قبال ایران چه خواهد بود و آیا او باردیگرهمان مسیر پیشین را درپیش خواهد گرفت یا تغییراتی دررویکرد خود ایجاد خواهد کرد؟
نگاه به سیاستهای ترامپ درگذشته نشان می‌دهد که اوعمدتاً ازطریق اقداماتی همچون خروج ازتوافق هسته‌ای (برجام)، اعمال تحریم‌های اقتصادی شدیدتر وتروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران و ازهمه مهمتر ترور ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای برون مرزی سپاه، سعی درمهار نفوذ ایران درخاورمیانه تضعیف اقتصاد ایران را داشت که به تشدید تنش‌های دیپلماتیک ونظامی بین دو کشور شد. اکنون که ترامپ مجددا راهی کاخ سفید می شود اودر قبال ایران درمعرض چند انتخاب سرنوشت سازاست که نتیجه ان برامنیت منطقه خاورمیانه اثرگذار خواهد بود. این گزینه ها که ریشه در سیاستهای ترامپ در دورقبلی ریاست جمهوری او داردعبارتنداز :
۱- بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران (برجام)
ترامپ درمی ۲۰۱۸ آمریکا را به‌طور یک‌جانبه ازتوافق هسته‌ای ایران (برجام) خارج کرد. اوبرجام را توافقی ناکارآمد خواند که ایران را به سلاح هسته‌ای نزدیک‌تر می‌کند. از دیدگاه ایران، این اقدام به‌منزله نقض صریح تعهدات بین‌المللی آمریکا بود.بازگشت تحریم‌ها پس ازخروج آمریکا از برجام، ایران را تحت فشار اقتصادی قرارداد .ترامپ درانتخابات اخیر امریکا چند باراعلام کرده اگر ایران تضمین دهد به دنبال بمب اتم نیست حاضرباتوافق با ایران است و درحال حاضر همه ناظران بین المللی منتظر هستند ببینند او وقتی برمسند قدرت نشست٬ چنین عمل خواهد کرد یا نه؟
۲- کمپین «فشار حداکثری» علیه ایران
پس ازخروج از برجام، ترامپ استراتژی «فشار حداکثری» را آغاز کرد که مجموعه‌ای از تحریم‌های اقتصادی گسترده علیه ایران بود. این تحریم‌ها که برصادرات نفت مبادلات مالی و تجاری ایران تمرکز داشت،اقتصاد ایران بویژه معیشت مردم را به‌شدت تحت فشار قرار داده. این سیاست نتوانست فعالیتهای منطقه ای ایران یا نفوذ نیابتی ایران را درخاورمیانه و حتی برنامه‌های هسته ای وموشکی ایران رامهار کند. واقعیتی که «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا درامور ایران درجلسه سنای آمریکا درباره مذاکرات هسته‌ای ایران د سال ۲۰۲۲ به ان اعتراف کرد. واقعیتی که ترامپ هم ان را قبول داشته و مقصر آن را رقیب انتخاباتی خود جوبایدن می داند. دولت ایران اعلام کرد درصورت رفع یا کاهش تحریم های اقتصادی اماده مذاکره با امریکاست .ایران برای توسعه اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری خارجی است و تحریم های امریکا مانع اصلی این هدف ایران است مردم ایران هم می گویند تحریم های امریکا فقط مردم ایران را فقیر تر کرده نه امکانات حکومت را .
۳- تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران
دولت ترامپ درآوریل ۲۰۱۹ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را به‌عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کرد. امریکا برای اولین باراست که بخش نظامی یک کشور را به‌عنوان سازمان تروریستی معرفی می کند در صورتی که واشنگتن از این تصمیم عقب نشینی نکند بهبود رابطه با ایران غیر ممکن به نظرمی رسد.
۴- ترور سردار قاسم سلیمانی
یکی ازمهم‌ترین وقایع دوران ترامپ، که به نظر می رسد مهمترین مانع توافق با ایران در دور جدید ریاست جمهوری اوست دستورمستقیم او برای ترورسردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای برون مرزی سپاه ایران بود. این عملیات در دی ماه ۲۰۱۹ و در فرودگاه بغداد انجام شد ..ایران می گوید سلیمانی فرمانده نیروهای مردمی مقابله با داعش بوده و تروراو وجاهت قانونی نداشته. قاسم سلیمانی محبوب ترین نظامی ایران در نیم قرن اخیر است که کشته شدن او بسیاری ازایرانیان را ازترامپ متنفر کرد. به نظر می رسد جمهوری اسلامی دست کم خواستارعذرخواهی ترامپ ازاین اقدام است .
۵- حمایت ازاعتراضات داخلی ایران
ترامپ درسال ۲۰۱۹ وهمزمان با وقوع اعتراضات خشونت بارداخلی درایران بخاطر افزایش قیمت بنزین که به کشته شدن عده ای ازمعترضین انجامید، ازاین اغتشاشات حمایت کرد ومعترضین را «شجاع» خواند. اودرچندین بیانیه وتوییت اعلام کرد که آمریکا در کنارمردم ایران ایستاده وازمعترضین حمایت می‌کند. ایران همواره ازاینکه امریکا درکنار مخالفین حکومت قرارمی گیرد ناراضی است وان را تهدید علیه امنیت ملی خود می داند و هر مذاکره ای را منوط به این می داند که امریکا تصمیم به براندازی نظام سیاسی ایران نداشته باشد.این خواسته دردور جدید ریاست جمهوری ترامپ هم پابرجاست.
در جمع بندی می توان گفت در صورت استمرار سیاست های دور اول ترامپ نه تنها هیچ امیدی به بهبود روابط دو کشورنیست بلکه باید منتظر تشدید تنش های دو جانبه ومنطقه ای نیز بود.اما درصورتی که امریکا حاضرباشد برای رفع تحریم ها قدمی بردارد احتمال بهبود رابطه در بعضی حوزه ها قابل تصوراست . درمقابل فعالیتهای هسته ای ایران در چارچوب پادمان اژانس بین المللی انٰرژی اتمی وتضمین به واشنگتن مبنی برعدم تهدید نیروهای امریکا و متحدین ان درخاورمیانه می تواند زمینه توافق دو کشور را فراهم کند.
