اسلایدر / مهمترین مطالب

أهم التحدیات التی ستمر بها ایران عام ۲۰۲۵

منبع : النهار العربی 

کاتب: امیر دبیری مهر

لقد کان عام ۲۰۲۴، بالنسبه لایران، عاما حافلا بالأحداث والتطورات، بدء من مصرع الرئیس الراحل إبراهیم رئیسی فی حادث جوی وصولا إلى الانتخابات الرئاسیه وانتخاب مسعود بزشکیان رئیسا لایران ومن ثم مسلسل اغتیالات قاده المقاومه الاسلامیه بمن فیهم إسماعیل هنیه والسید حسن نصر الله ویحیى السنوار، ممن کانوا یقیمون أقرب وأوثق العلاقات مع ایران، وفی النهایه، انهیار نظام حکم بشار الأسد الذی کان فی السلطه لسنوات بدعم وإسناد من ایران. والان یطرح هذا السؤال نفسه، أی قضایا وموضوعات أساسیه ومثیره للتحدیات ستمر بها ایران فی العام القادم (۲۰۲۵)؟ ونسعى فی هذا المقال لتسلیط الضوء على أهمها.

۱-ففی العام الجدید، سیباشر الرئیس الأمریکی المنتخب دونالد ترامب مهام عمله فی البیت الأبیض. وأهم هاجس ینتاب ایران على الصعید الدولی، هو السیاسات والإجراءات غیر القابله للتکهن للإداره الأمریکیه الجدیده، وتشمل المحادثات والتعاطی وصولا إلى الهجوم العسکری ضد المنشآت النوویه الایرانیه. وهذا القلق نابع من کون ایران قد تعرضت فی الولایه الرئاسیه الأولى لترامب، لأضرار فادحه من جراء سیاساته العدائیه، وأبرزها تکثیف العقوبات الاقتصادیه على ایران، وتراجع مبیعات النفط وانخفاض قیمه العمله الوطنیه. وعلى الصعید الإقلیمی، فان العام الجدید بالنسبه لایران سیکون عاما مختلفا بالکامل، لان ایران لم تعد تملک وکلاء أقویاء لها بمن فیهم حزب الله وحماس والحکومه السوریه، وأن ألد أعداء ایران أی اسرائیل، تمکنت منذ العام الماضی ومن خلال الحرب والإباده الجماعیه للفلسطینیین ومهاجمه جنوب لبنان وسوریا فی الأسابیع الماضیه، من ترسیخ موقعها من الناحیه العسکریه على أقل تقدیر. وعلیه، فان على ایران إما أن تقوم فی السنه الجدیده بإعاده تأهیل قدره وکلائها فی الشرق الأوسط، أو أن تراجع سیاساتها الإقلیمیه، أما نظرا إلى مواقف وسیاسات الزعیم الایرانی، فان الخیار الأول سیکون أکثر ترجیحا.

۲- إن ایران لیست على ما یرام من الناحیه الاقتصادیه. فمجمل الاقتصاد الایرانی بـ ۸۵ ملیون نسمه، یحتل المرکز الـ ۸۶ عالمیا، لکن الحاله الرفاهیه للایرانیین تراجعت بشکل ملموس مقارنه بالأعوام العشره الماضیه. على سبیل المثال، تراجع معدل الدخل الفردی بـ ۳۸۰ ملیار دولار  للناتج المحلی الإجمالی، إلى نحو ۴۵۰۰ دولار. وارتفعت أسعار صرف الدولار بشکل رهیب، فیما تراجعت قیمه العمله الوطنیه بشده. وبلغ معدل التضخم ۳۲ بالمائه لتصبح ایران واحده من الدول العشر الأکثر تضخما فی العالم. وکما قال الرئیس مسعود بزشکیان، فان حصه کل ایرانی من الخدمات العامه انخفضت من ۲۳ ألف دولار فی الأعوام الـ ۱۰ الماضیه إلى ۷۰۰ دولار فی هذا العام. إن ایران ومن أجل تطویر بنیتها التحتیه فی مجال توفیر الطاقه، بحاجه إلى ۲۵۰ ملیار دولار استثمارات سنویا، الأمر الذی لا یحصل الان على خلفیه العقوبات الدولیه. إن هذا الوضع ومع الأخذ بعین الاعتبار معدل البطاله البالغ ۱۰ بالمائه وتزاید أعداد السکان القابعین دون خط الفقر إلى نحو ۲۰ ملیون نسمه، یمکن أن یجعل البلاد تواجه تحدیات اجتماعیه فی العام المقبل. إن الانقطاع المتکرر للتیار الکهربائی وإغلاق المدارس والدوائر الحکومیه والجامعات فی هذه الأیام بسبب عدم توافر الغاز بما یکفی، قد یؤدی إلى اندلاع أزمه اجتماعیه إن لم یتم إداره الموقف.

۳- وفی المجال السیاسی والاجتماعی، قد یشهد العام المقبل، مزیدا من المواجهه بین تیار الأقلیه المتطرفه والتقلیدیین الموجودین فی السلطه من جهه وأغلبیه المجتمع الحداثی فی ایران من جهه أخرى. على سبیل المثال، تم فی الوقت الحاضر، إیقاف تطبیق قانون الحجاب المتشدد الذی تبناه البرلمان المحافظ وذلک بفضل الضغوط الشدیده للرأی العام وتدخل المجلس الأعلى للأمن القومی الایرانی، بید أنه من المستبعد جدا، أن یتخلى المتطرفون عن مواقفهم لفرض آرائهم على المجتمع الحداثی. وبعد الأحداث التی تلت وفاه الشابه مهسا أمینی قبل عامین، بات هذا التیار یبدی تحسسا بالغا إزاء الحریات الاجتماعیه للمرأه بما فی ذلک حجابها أو ممارستها الغناء أو حضورها إلى الملاعب الریاضیه، ویسعى لتقییدها، بید أن النساء والفتیات أظهرن أنهن غیر مستعدات للتنازل عن حقوقهن، وهذه المواجهه یمکن أن تفضی إلى صراع وبالتالی حدوث تغیرات اجتماعیه.

وفی مطلق الأحوال، یبدو أن أهم وأبرز العوامل التی تؤثر على التطورات فی ایران خلال السنه المقبله، فی القطاعات السیاسیه والدولیه والثقافیه والاقتصادیه، تتمثل فی المطالبه القصوى والشدیده والضروریه للطبقه الوسطى لإیجاد تغییر فی ایران بهدف تحسین حیاه المواطنین فی التعاطی مع العالم من جهه، والمقاومه العنیفه لبعض مؤسسات الدوله أمام هذه المطالبات من جهه أخرى. ویبدو أنه یجب أن نشهد أحداثا عدیده فی ایران فی العام القادم تندلع من باطن وصلب هذا التعارض والمواجهه.

 

 

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهارده − سه =

دکمه بازگشت به بالا