مهمترین چالش های ایران در سال ۲۰۲۵
منبع : روزنامه النهار چاپ بیروت به قلم امیر دبیری مهر
سال ۲۰۲۴ برای ایران سال بسیار پرحادثه ای بود ازکشته شدن ابراهیم رییسی رییس جمهور در سانحه هوایی تا انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب مسعود پزشکیان و بعد از ان ترور شدن پیاپی رهبران مقاومت اسلامی از جمله هنیه و سیدحسن نصرالله وسنوارکه نزدیکترین رابطه را با ایران داشتند و در انتها نیز فروپاشی حکومت بشار اسد که سالها یا حمایت و پشتیبانی ایران درقدرت بود. حالا این سوال مطرح است که ایران در سال ۲۰۲۵ با چه مسایل و موضوعات اساسی و چالش برانگیزی مواجه است . در این مقاله به مهمترین انها اشاره می کنیم.
- در سال جدید میلادی دونالد ترامپ بعنوان رییس جمهور جدید امریکا درکاخ سفید مستقر می شود. مهمترین نگرانی ایران درحوزه بین الملل سیاست ها و اقدامات غیرقابل پیش بینی دولت جدید امریکاست که شامل مذاکره و معامله تا حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران می شود . این نگرانی از اینجا ناشی می شود که دردوره قبل ریاست جمهوری ترامپ نیز ایران از سیاست های خصمانه ترامپ لطمه های سنگینی خورد که مهمترین ان تشدید تحریم های اقتصادی علیه ایران و کاهش فروش نفت و افت ارزش پول ملی بود.
در سطح منطقه ای سال جدید برای ایران سالی به کل متفاوت است ایران دیگر نیروهای نیابتی قدرتمندی مانند حزب الله وحماس و دولت سوریه را در اختیارندارد و بزرگترین دشمن ایران یعنی اسراییل توانسته ازسال گذشته با جنگ افروزی ونسل کشی فلسطینی ها و حمله به جنوب لبنان و سوریه در هفته های گذشته موقعیت خود را دست کم از نظر نظامی تثبت کند. بنا براین ایران درسال جدید یا باید به تجدید قوای نیروهای نیابتی خود در خاورمیانه مبادرت کند یا در سیاست های منطقه ای خود تجدید نظر کند که با توجه به نظرات و سیاست های رهبر ایران گزینه اول محتمل تر است.
- ایران ازنظر اقتصادی دوران خوبی را سپری نمی کند.کل اقتصاد ایران با ۸۵ میلیون جمعیت در رتبه ۸۶ جهان قرار دارد اما وضع رفاه ایرانیان نسبت به ۱۰ سال گذشته کاهش محسوس داشته است برای مثال درامد سرانه ایرانیان با ۳۸۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی است به حدود ۴۵۰۰ دلار کاهش یافته . نرخ دلار افزایش سرسام اوری داشته و پول ملی به شدت تضعیف شده . نرخ تورم ۳۲ درصدی ایران در رده ۱۰ کشور جهان با تورم بالاست.
به گفته مسعود پزشکیان سهم هر ایرانی از خدمات عمومی از ۲۳ هزار دلار در ۱۰ سال پیش به ۷۰۰ دلار در امسال کاهش یافته. ایران برای توسعه زیر ساختهای خود در تامین انرژی سالانه به ۲۵۰ میلیارد دلارسرمایه گذاری نیاز داردکه الاند بخاطر تحریم های بین المللی انجام نمی شود این وضعیت با در نظر گرفتن نرخ بیکاری ۱۰ درصدی و افزایش جمعیت زیر خط فقر به حدود ۲۰ میلیون نفر می تواند کشور را در سال اینده با چالش های اجتماعی مواجه کند. قطعی مکرر برق و تعطیلی مدارس و ادارات و دانشگاهها در این روزها خاطر نبود گاز کافی نشانه هایی است که اگر مدیریت نشود می تواند به بحران اجتماعی تبدیل شود.
- در حوزه سیاسی و اجتماعی سال اینده باید شاهد رویارویی بیشتر جریان اقلیت تندرو و سنت گرای حاضر در قدرت با اکثریت جامعه نوگرا و تحول خواه ایران باشیم . برای مثال فعلا قانون سخت گیرانه حجاب که درمجلس محافظه کار تصویب شد با فشار شدید افکار عمومی و دخالت شورای عالی امنیت ملی ایران متوقف شده اما بسیار بعید است تندروها از مواضع خود برای تحمیل نظرات خود به جامعه نوگرا عقب نشینی کنند . این جریان بعد از وقایع مربوط به مهسا امینی در ۲ سال پیش نسب به ازادی های اجتماعی زنان اعم از حجاب یا خوانندگی انها یا حضوردر استادیوم های ورزشی بسیار حساس شده و سعی در محدود کردن انها دارد اما زنان و دختران هم نشان دادندحاضر به کوتاه امدن از حقوق خود نیستندو این تقابل می تواند به منازعه و در ادامه تغییرات اجتماعی منجر شود.
بهر حال به نظر می رسد مهمترین و محوری ترین عامل اثر گذار برتحولات ایران در سال اینده میلادی در بخش های سیاسی و بین الملی و فرهنگی واقتصادی درخواست و مطالبه بالا و پر فشار و ضروری طبقه متوسط برای تغییردرایران با هدف بهبود زندگی شهروندان در تعامل با جهان و مقاومت سرسختانه برخی نهادهای حکومتی در برابر این درخواست است . به نظر می رسد از دررون این تضاد و مقابله باید شاهد رخدادهای متنوعی در ایران در سال اینده باشیم.
