نظریههای روابط بینالملل – پساتجددگرایی(پست مدرنیسم)
پساتجددگرایی (پست مدرنیسم)
(شامل: جزوه کلاس دکتر امیر دبیریمهر)
از دید انان بررسی کنندگان روابط بین الملل در جستجوی بی پایان و به دنبال آرمانی اغفالگر یعنی شالوده ای فلسفی در ورای بازی قدرت هستند تا بهواسطه آن به تبیین و توصیه اصلاحاتی در رویه کشورداری بپردازند.
آنها به دنبال بزرگنمایی صورت خاصی از رابطه قدرت و دانش در قالب گفتمانی هستند و خو در آ به روشن ساختن وجه تاریکی از روابط متعهد میدانند.
در حوزه شناخت شناسی (معرفت شناسی) مورد استفاده قرار میگیرد.
به مد فکری و اندیشه ای در یک دهه اخیر تبدیل شده است. نوعی نگاه به پدیدهها و عالم اشیاء و زندگی و حیات و واقعیتهای اجتماعی است بنابر این از آن جهت که روابط بین الملل یکی از پدیدههاست میتوان از دریچه پست مدرنیسم به آن نگاه کرد.
این نظریه بجای نزاع بر سر موضوع و روش مطالعه بین الملل به بنیادهای شناخت توجه دارد.
متون ومنابع مرتبط با پست مدرنیسم هم آشفته است و هم پیچیده و اشتفتگی آور پس درک آنها مستلزم آشنایی با ادبیات، فلسفه، نقد ادبی، زیبایی شناسی و نشانه شناسی است که در ذیل فلسفه قاره ای یا اروپایی بیان میشود.
پست مدرنیسم بیشتر مبتنی بر نفی مدرنیسم و تجدد است، شورشی است علیه مدرنیسم و اعتراضی علیه آن البته نه در دفاع از سنت و حتی برای اثبات خود.
تنوع طلبی و کثرت گرایی یکی از ویژگیهای پست مدرنیسم است
از منظرپست مدرنیسم، مدرنیسم یک برساخته فرهنگی است.
برساخته فرهنگی: یک شیوه خاص تفکر عقلانیت را به همه جای جهان بسط میدهد و بنام ترقی، کثرت گرایی و تنوع را نابود می کندو عقلانیت برساخته ایدئولوژیک است که شکلی از قدرت است و مدلیهای جدیدی از اندیشه نگارش و سوژگی را مطرح میکند.
تاکیدات و گزارههای محوری مدرنیسم عبارتاند از:
- عقلانیت ۲. انسان مداری ۳. جدایی سوژه شناسا از ابژه ۴. امکان نیل به شناخت صادق متناظر با واقعیت ۵. بی طرفی و عینیت شناخت علمی ۶. برابری عقلانیت رهایی برابری و ترقی ۷. وهر گرایی و قائل شدن به اصالت ذاتی برای پدیدهها ۸. شالوده انگاری ۹. کلام محوری ۱۰. تمامیت انگاری ۱۱. روایتهای کلان (خواندن مقالات در هر کدام از موارد فوق شما را ورزیده خواهد کرد.)
تاکیدات پست مدرنیسم:
- رابطه شناخت و قدرت ۲. شالوده شکنی و واسازی ۳. متن انگاری ۴. بینا متنی بودن ۵. چگونگی برساخته شدن معنا
ژاک دریدا و میشل فوکو دو اندیشمند برتر در این حوزه بشمار میروند.
دریدا معتقد است همه چیز متن است و چیزی بیرون از متن نیست، کانون حمله او شالوده انگاری بازنمایی سوژه در مدرنیسم است.
بازنمایی چگونگی بازسازی سرچشمه یا بازتاب اصلی که تصاویر ومتون مدعی بازنمایی آنها هستند میباشد. (فرق عکس درخت با خود درخت)
همانطور که عکس درخت خود درخت نیست علم هم توان بازنمایی واقعیت و زبان بازتاب جهان نمیتواند باشد. معنای متون هم در پیوند با سایر متون قابل فهم است (در فضای چند بعدی) برای فهم معنای متن فقطزبان وجود دارد اما زبان هم صرفاً بازتاب خود است پس بنابراین بازنمایی امکان ناپذیر است در نتیجه همه بازنماییها سیاسیاند. (به نفع یا ضرر یک فرد هستند.)
از نظر دریدا هیچ مدلولی خارج از زباننیست و دالها در واقع بههم ارجاع میشوند.
رولان والت: متن از مؤلف جداست و نمیتوان معنای واقعی متن را از نیت مؤلف فهمید. (نظریه مرگ مؤلف) و تألیف در چارچوب فرهنگ قابل درک است مانند غذا که ترکیبی از مواد متفاوت است.
شالوده شکنی
یک دیدگاه و تئوری را بجای توجه به خود نظریه و دیدگاه بهتر آنست که ریشه آن را بشناسید (رسیدن به نطفه نظریه یا کالبد شکافی) از این طریق شناسایی واقعیتها و هرآنچه منجر به شکل گیری نظریه شده است برای شما روشن خواهد شد.
میشل فوکو با الهام گرفتن از اراده معطوف به قدرت نیچه (دانش و قدرت) با طرح بحث باستان شناسی شناخت بر سرشت مستقل گفتمان تاکید دارد یعنی آشکار کردن قواعد شکل گیری نظمها و شیوههای سازماندهی تفکر از نظراو سوژه مهم نیست بلکه صورت بندیهای گقتمان مهم است.
تکرار منظم میان اشیاء، عبارات، ومفاهیم مانند نظم و همبستگی مواضع و کارکردها و تحولات را صورت بندی گفتمانی می گوییم. در کناران گفتمان هم گروهی از عبارات و واژهها هستند که منطبق بر یک صورت بندی گفتمانی هستند که زمان مند است. ازاین منظرگفتمان بهعنوان یک موجودیت تاریخی مطرح است که بهواسطه آن رابطه قدرت و شناخت در قالب قلمرو گفتمانی و غیر گفتمانی قابل شناسایی خواهد بود.
مؤلفههای گفتمانی: مجموعه ای معنا دار از واژهها، نشانهها، گزارهها، رفتارها وکردارها بهعنوان تداعی کننده یک رفتار خاص و صورت بندی شده است.
مؤلفههای غیر گفتمانی: سرمنشاء آن در قدرت و منافع است و ناشناخته و پنهان برای عموم (تودهها)
فرا روایت/ روایتهای کلان
باورهای عمومی مبتنی بر قدرتهای پنهان
هابرماس و صنعت: خیلی از نیازهای طرح شده در دنیای امروز نیازهای کاذب است (ماکوزه) خیلی از نیازها نیاز نیست بلکه بهعنوان نیاز برای ما تعریف شدهاند که در قالب روایتهای کلان تعریف شدهاند که بعضاً توسط اصحاب قدرت ایجاد گردیدهاند.
مدرنیسم اجازه تفکر نمیدهد تا مسیر را مشخص کنید. (تفکر مستقل از دانایی و توانایی)
فوکو: سعی کنید هنگام مطالعه خطوط نانوشته را بفهمید.
شالوده شکنی و تبار شناسی نظریات روابط بین الملل کاربردهای پست مدرنیسم در روابط بین الملل است به عبارتی دیگر علوم اجتماعی پست مدرن از نادیده گرفته شدهها، نکتههای مقاومت، فراموش شدگان و خرد گریزان، امور ظاهراً بی اهمیت، سرکوب شدهها، منکوب ومنقاد شدهها، نفی شدهها، جزئیها، حاشیه ایها، حذف شدهها، ساکت شدهها، تصادفیها و پراکندهها حمایت میکند.
+ منبع: وبلاگ دانشجویان کارشناسی ارشد سال ۱۳۹۲
+ ویراستاری و انتشار: علی فتحی
تبصره: مدیر وبسایت پیشاپیش از وجود اشکالات ویرایشی و غلطهای املاء که برخی از آنان به دلیل کمبود وقت اصلاح نشدهاند، عذرخواهی مینماید.