نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران کدام طبقه اجتماعی را نمایندگی می کنند؟
در جامعه شناسی سیاسی گفته می شود رقابتهای سیاسی بازتاب رقابتهای طبقاتی و گروهی در سطح اجتماعی است . به همین دلیل رقابتهای سیاسی مانند مسابقات فوتبال تماشاگران جدی دارد . حتی می توان گفت تماشاگران بازی های سیاسی از تماشاگران فوتبال جدی تر و حساس تر و هیجانی تر هستند زیرا با تشویق سیاست مداران محبوب خود هم منافع خود را جستجو می کنند و هم به احساسات و عواطف خود پاسخ می دهند.از این رو برای ایجاد شور سیاسی با هدف افزایش مشارکت سیاسی در کشورها لازم نیست تبلیغات زیاد رسانه ای انجام شود همین که گروههای اجتماعی و طبقات مختلف نمایندگان خود را در میدان های رقابت سیاسی بوِیژه انتخابات ببینند کافی است .وبالعکس اگر بخشهایی از مردم در میدان رقابتهای انتخاباتی نامزدهایی شبیه به خویش و از جنس خود و تامین کننده منافع خود را نبینند تمایلی به مشارکت نخواهند داشت . با همین الگوی تحلیل و نظری نگاهی می اندازیم به چهاردهمین دوره انتخابات ایران که قرار است هشتم تیرماه ۲۸ ژوئن برگزار شود. شورای نگهبان قانون اساسی در ایران که مسئولیت تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات را برعهده دارد از میان ۸۰ نامزد ثبت نام کرده ۶ نفر را تایید کرد که مشخصات و سوابق و پایگاه اجتماعی انها به شرح زیر است : ۱-مسعود پزشکیان: این سیاست مدار ۷۰ ساله در ۵ دوره نماینده مردم تبریز بوده و پایگاه اجتماعی قدرتمندی بین آذری ها و کردها دارد. او متولد شهر کردنشین مهاباد است اما در تبریز پزشکی خوانده و جراح قلب است . او چهار سال در دولت سید محمد خاتمی وزیر بهداشت و درمان بود. پزشکیان هم از پایگاه اجتماعی قومی و قبیله ای برخوردار است و هم پایگاه صنفی بین جامعه پزشکی دارد. اما پایگاه اثر گذار او بر انتخابات پیش رو بخشی از جامعه ایرانی است که از انتخابات مایوس شده و قصد شرکت در انتخابات ندارد. پیش بینی می شود پزشکیان تنها نماینده ای است که توان منصرف کردن این جمعیت از مشارکت نکردن در انتخابات و بالابردن میزان مشارکت را دارد. هرچه میزان مشارکت پایین تر باشد احتمال پیروزی پزشکیان هم کمتر است اما شواهدی وجود دارد که او و حمایت اصلاح طلبها از او می تواند بخشی از جامعه بی تفاوت به انتخابات را فعال کند. ۲- مصطفی پورمحمدی: روحانی ۶۵ ساله با سابقه طولانی فعالیتهای اطلاعاتی و امنیتی و قضایی است. چند سال وزیر دادگستری و وزیر کشور و رییس سازمان بازرسی کل کشور بود . او در حال حاضر دبیرکل جامعه روحانیت مبارز است . پور محمدی بخاطر همین سوابق ، پایگاه اجتماعی وسیعی در جامعه نداشته و از این رو شانس قابل توجهی هم برای پیروزی ندارد اما بخاطر قدرت بیان و اشراف اطلاعاتی بر روند انتخابات تاثیر گذار خواهد بود. سعید جلیلی: سیاستمدار ۵۹ساله ایرانی است که در سالهای جنگ با عراق یک پای خود را از دست داده است . سالها در وزارت خارجه مشاغل بازرسی و نظارتی داشته اما ستاره اقبال او در سیاست ۱۵ سال پیش در دولت محمود احمدی نژاد روشن شد و به مقام مهم دبیری شورای عالی امنیت ملی منصوب شد. جلیلی بین گروههای مذهبی و انقلابی طرفدار سر سخت ارزشهای انقلاب اسلامی محبوبیت دارد. برخی از بازماندگان سالهای جنگ و خانواده های انها نیز از او حمایت می کنند اما تعداد انها انقدری نیست که منجر به پیروزی جلیلی در انتخابات شود. علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: این دو نفر نامزدهای مهم و اثرگذاری در انتخابات نبوده و از پایگاه اجتماعی قابل ذکری هم برخوردار نیستند . حضور این افراد با دو هدف صورت گرفته است اول کمک به نامزد همفکر خود یعنی سعید جلیلی و در صورت امکان امتیاز گرفتن از فرد پیروز بعد از انتخابات. چنانچه زاکانی بعد از اننخابات سال ۱۴۰۰ مزد خود را با شهرداری تهران دریافت کرد و قاضی زاده هاشمی با ریاست بر بنیاد شهید . محمدباقر قالیباف: ژنراال ۶۳ ساله ایرانی که سالهاست برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری تلاش می کند. قالیباف زمانی فرمانده نیروی هوایی سپاه و رییس پلیس ایران بود. بعدها به مدت ۱۲ سال شهردار تهران بود. و در ۴ سال اخیر هم رییس مجلس است. قالیباف در پلیس و شهرداری کارنامه پرکاری دارد. غیر از نظامیان و خانواده های انها که قالیباف را مدیری توانا می شناسند بخشهای از جامعه نیز چنین قصاوتی درباره او دارند. اما قالیباف بواسطه ضعیف بودن ستاد انتخاباتی اش برای همگرا و یکدست کردن این پایگاه اجتماعی پراکنده با موانع زیادی روبروست. به نظر می اید رقابت اصلی در انتخابات پیش رو بین قالیباف و پزشکیان باشد.
اصل مقاله امیر دبیری مهر که در روزنامه معتبر النهار چاپ بیروت منتشر شده است را دراین لینک بخوانید
