آیا فضای انتخاباتی در ایران گرم خواهد شد؟

با وجودی که تنها ۱۰ روز به انتخابات ریاست جمهوری در ایران باقی نمانده و رسانه های رسمی تبلیغات زیادی در باره انتخابات می کنند اما فضای اجتماعی در ایران نسبت به این مساله بی تفاوت است و گویا این رخداد مهم را جدی نگرفته است . برخی نظر سنجی ها هم از این حکایت دارد که بالغ از ۶۰ درصد از رای دهندگان هنوز تصمیم به شرکت در انتخابات نگرفته اند. در این مقاله به این سوال مهم پاسخ می دهیم که ایا این روند باقی می ماند یا تغییر می کند؟  بعد ازسانحه هوایی برای سید ابراهیم رییسی ، براساس قانون اساسی باید رییس جمهورجدید حداکثر تا ۵۰ روز تعیین شود. از این رو فرصت بسیار محدودی برای رقابتهای سیاسی وجود دارد تا شهروندان آماده مشارکت فعال و اثر گذار در انتخابات شوند. شاید به همین علت شورای نگهبان قانون اساسی صلاحیت مسعود پزشکیانرا – که به صراحت کلام و شجاعت نقد سیاستها مشهور است – تایید کرد تا او عامل گرم کننده فضای انتخاباتی باشد. فراموش نکنیم در دو انتخابات ریاست جمهوری و مجلس گذشته در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ شاهد کمترین میزان مشارکت سیاسی مردم در سالهای پس از انقلاب بودیم . اما پرسش مهم این است که ایا مسعود پزشکیان خواهد توانست جمعیت زیادی از رای دهندگان را از بی تفاوتی به فعال شدن در عرصه انتخابات وادار کند؟ مشاهدات از جامعه ایرانی در  ۲ هفته مانده به انتخابات حاکی از این است که گسل های اجتماعی مردم هنوز برای مشارکت جدی فعال نشده است . هر چند پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان حول پزشکیان جمع شده و با حمایت رسمی سید محمد خاتمی از پزشکیان تردیدهای اصلاح طلبان در فعال شدن در عرصه انتخابات از بین رفته است اما این واقعیت تضمینی نمی دهد که همه اقشار و گروهها و سلایق در انتخابات هشتم تیر فعال خواهند شد. شاید یکی از دلایل آن نبود وقت کافی برای احزاب و رسانه برای آماده سازی جامعه برای ورود به انتخابات باشد اما دلیل اصلی امر دیگری است .   این روزها در ایران دو سطح رقابت قابل مشاهده است یک سطح رقابت بین نامزدها که در رسانه های رسمی هم بازتاب پیدا می کند اما سطح مهمتر و عمیق تر رقابت بین دو طرز فکر در بین مردم است که در رسانه های رسمی بازتاب پیدا نمی کند اما در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی بسیار پر رنگ دیده می شود . در این سطح دو گروه تلاش می کنند لایه های ساکت و بی تحرک اجتماعی را به سوی خویش جلب و جذب کنند. گروه اول مردمی هستند که از نظام سیاسی بخاطر تحولات سالهای ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ دلخور و ناراحت هستندو مشارکت در انتخابات را تایید ضمنی رفتارهای حکومت در برخورد با معترضین در این سالها می دانند از این رو نه تنها خود قصد مشارکت ندارند بلکه دیگران را هم به تحریم انتخابات دعوت می کنند . گروه دوم کسانی هستند که معتقدند کنار نشستن و تحریم انتخابات به نفع گروههای تندرو سیاسی خواهد شد و بسته تر شدن فضای اجتماعی و وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی نتیجه ناخواسته آن است . از نظر اینها با وجودی که در بین نامزده گزینه خوب و مطلوبیوجود نداردبرای جلوگیری از قدرت یافتن گزینه بدتر باید به گزینه بد رای داد. در این شرایط فضای سیاسی ایران در سالهای ایندهتابعی از این هماورد گفتمانی است اینکه کدام گروه می تواند جامعه خاموش ایرانی را به سوی مواضع خویش جذب کند . دو هفته پیش رو بسیار تعیین کننده است و از الان نمی توان با قاطعیت از نتیجه رقابتها سخن گفت . اما می توان پیش بینی کرد در صورت گرم شدن انتخابات و بالارفتن مشارکت مسعود پزشکیان پیروز می شود و در غیر این صورت محمد باقر قالیباف.

متن اصلی و عربی مقاله را که امروز در روزنامه النهار منتشر شده را اینجا ببینید و‌بخوانید