تحلیل سه مناظره انتخابات ریاست جمهوری در ایران

منبع : روزنامه النهار چاپ بیروت 

از انتخابات جنجالی و پرحاشیه ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸  به بعد مناظرات تلویزیونی؛ نقش مهم و محوری درهدایت رای مردم ایفا کرده است . مردم نظرات و دیدگاههای نامزدها را می شنوند و با مقایسه بین سلیقه و منافع  و رای خود با دیدگاههای نامزدها ؛ یک نفر را بعنوان گزینه نهایی خود بر می گزینند اما انچه که مناظرات را برای مردم و بییندگان جذاب می کند اختلاف نظر درباره مسایل مهم جامعه است نه برنامه ها و ایده های روی کاغذ که توسط ستادهای انتخاباتی به نامزدها داده می شود. از این رو افشاگری نامزدها علیه همدیگر همیشه مورد علاقه و توجه مخاطبان بوده و هست . امسال هم مشاجره دو کارشناس درباره علت اخراج محمد فاضلی از دانشگاه در یکی از برنامه های تلویزیونی بیشتر از همه برنامه های تبلیغاتی مورد توجه مردم قرارگرفته و درشبکه های اجتماعی وایرال شده است .در انتخابات ۱۳۸۸ هم افشاگری های محمود احمدی نژاد علیه رقبای خود موجب داغ شدن مناظرات شد. اما همان تجربه موجب شد نظام سیاسی وتبلیغاتی درطراحی مناظرات به گونه ای برنامه ریزی واقدام کندکه سطح مناظرات ازحد متوسط بالاتر نرود زیرا پیامدهای اجتماعی ان قابل کنترل نخواهد بود و میتواند به ناامنی منجر شود. اعمال همین ملاحظات در مناظره های سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ منجر به کاهش جذابت مناظره های تلویزیونی شد. امسال هم برای ۶ نامزد انتخابات ۵ مناظره ۴ ساعته طراحی شده که تا کنون سه مناظره آن با محوریت مسایل اقتصادی و سبک زندگی و فضای مجازی برگزار شده اما فاقد جذابیت برای مخاطبان بوده است. به گونه ای که بهتر است ان را جلسات سرد مباحثه و پرسش و پاسخ نامید نه مناظره. به نظر می اید نامزدها از ورود صریح و شفاف به مباحث مهمی که درحوزه های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی که مورد توجه مردم است پرهیز دارند و از پیامدهای ان از جمله رد صلاحیت از جانب شورای نگهبان نگران هستند . مثلا درمناظره سوم که به بحث حجاب پرداخته شد هیچ کدام از نامزدها اشاره به مجموعه رخدادهای مهم سال  ۱۴۰۱  نکرد یا درباره مسایل اقتصادی هیچ اشاره ای به نقش نهادهای ثروتمند وابسته به حکومت در وضع امروز اقتصاد ایران نشد. اگر فضای رسانه ای ایران را با محوریت مناظره ها رصدکنیم متوجه می شویم مباحث و دیدگاههای مردم در فضای مجازی وشبکه های اجتماعی به بهانه مناظره ها بسیار جذاب ترودیدنی تر ازمناظرات تلویزیونی است. آنجا کاربران با ازادی بیشتر وملاحظه ومراعات کمتر البته با  دقت بالای توام با نگاه طنز؛  از کوچک ترین کلمه و نشانه ای در زبان بدن نامزدها نمی گذرندو همه مواضع را به دقت ارزیابی میکنند. برهمین اساس از نظر بییندگان مناظرات که حدود ۲۰ میلیون نفرتخمین زده می شوند نامزدهای اصلی انتخابات مسعودپزشکیان و سعید جلیلی و محمد باقر قالیباف هستندوعلیرضا زاکانی و قاضی زاده هاشمی نامزدهای پوششی برای سعید جلیلی هستند تا به نفع او کنار بروند. مصطفی پورمحمدی هم بعنوان تنها روحانی موجود در بین نامزدها با طرح شفاف و صریح نظرات خود هم مور توجه مردم قرارگرفته و بیشتر به پزشکیان نزدیک شده و حدس زده میشود به نفع او کنار برود. زاکانی و قاضی زاده بیشترین نقش خود را در این مناظرات در تخریب ۸سال دولت حسن روحانی تعریف کرده اند و اینکه مسعودپزشکیان را دولت سوم روحانی معرفی کنند مساله ای که بارها از جانب پزشکیان تکذیب شده است . اما موضع این دو نامزد درباره قالیباف در هاله ای از ابهام باقی مانده و به نظرمی رسد دردو مناظره بعدی آشکار خواهد شد که به نظر می آید علیه قالیباف و به نفع جلیلی خواهد بود. در روزهای اخیر شایعاتی در فضای مجازی منتشر شده که در نظ سنجی ها سعید جلیلی در صدرقرار دارد! و قالیباف قرار است به نفع جلیلی کنار برود! شایعاتی که هیج شواهدی برای تایید آن وجود ندارد جز اینکه گروه های تندروی حاکم بر قوه مجریه تمام تلاش خود را به کار گرفته اند تا قدرت را از دست ندهند و برای این هدف با تمام امکانات از نام و یاد سید ابراهیم رییسی رییس جمهور فقید استفاده می کنند.