درس گفتار

۵ ساحت یا بعد وجودی انسان : جسم و روان و ذهن و مغز و روح : بخش سوم(جسم)

ساحت جسمانی

 

  • بدن یا جسم انسان ، کل ساختار انسان است که شامل اندام ها، بافت ها و عناصر می شود.هر قسمت بدن از انواع مختلف سلول تشکیل شده‌است. تعداد سلول‌های بدن انسان حدود ۳۷٫۲ تریلیون تخمین زده شده‌اند. از نظر جرم، سلول‌های انسان دارای ۶۵–۹۰٪ آب هستند. از این رو اکسیژن بخش عمده‌ای از جرم انسان را تشکیل می‌دهد. ۹۹٪ جرم بدن انسان از ۶ عنصر اکسیژن، کربن، هیدروژن، نیتروژن، کلسیم و فسفر تشکیل شده‌است. کمتر از  ۱درصد  بدن از ۵ عنصر پتاسیم، گوگرد، سدیم، کلر و منیزیم تشکیل شده‌است؛ که همگی برای حیات ضروری هستند. چهار ترکیب مشترک دیگر در بدن انسان، عبارتند از: کربوهیدرات‌‌ها یا قندها (مانند گلوکز یا نشاسته)، لیپید‌ها (چربی‌‌ها)، اسید‌های نوکلئیک (DNA و RNA) که از واحدهای نوکلئوتیدی ساخته شده‌اند و پروتئین‌‌ها که متشکل از اسیدهای آمینه هستند. در ساختمان تمام این چهار ترکیب، عنصر اصلی کربن است.بدن انسان مانند تن همه جانوران از چندین دستگاه درست شده‌است که این دستگاه‌ها از اندام‌ها و بافت‌ها و یاخته‌ها درست شده‌اند.

علوم پزشکی با شاخه های متعدد آن به شناخت و تحلیل و درمان بدن انسان مشغول هستند.

دستگاه‌های اصلی بدن عبارتند از :

دستگاه قلب و رگ‌ها برای گردش خون

دستگاه گوارش برای فرودادن هضم و جذب و دفع خوراک

دستگاه درون ریز برای هماهنگی اندام‌های درونی با کمک هورمونها

دستگاه عصبی برای گردآوری، جابجایی و پردازش داده‌ها در مغز و نخاع و اعصاب ( وجه مشترک ساحت جسمانی و مغزی و نورولوژیک)

دستگاه ماهیچه‌ای برای جنباندن و حرکت دادن بدن انسان

دستگاه تنفسی برای دم و بازدم

دستگاه ادراری برای برون رفت ادرار

دستگاه پوششی شامل پوست، مو و ناخن برای پوشش و حفاظت بدن

استخوان‌بندی انسان برای سرپاداشتن و نگاهداری ساختار تن

دستگاه دفاعی بدن برای دفاع و از بین بردن پاتوژن‌های بیماری‌زا

دستگاه لنفاوی برای جذب چربی و جذب آب میان بافتی دفاع در برابر پاتوژن‌ها[۱]

 

بدن انسان دنیای بی کرانی از شگفتی است که هر چه درباره ی آن بدانیم کافی نیست و همیشه چیزی برای غافلگیر کردن ما خواهد داشت.

برخی از نکات جالب درباره اناتومی بدن و جسم انسان عبارتند از :

  • بیشتر مردم تصور می کنند ما انسان ها ۵ حس بیشتر نداریم. اما این کاملاً درست نیست. چشایی، بویایی، شنوایی، بینایی و لامسه تنها حس هایی نیستند که ما از آن ها برخورداریم. به ادعای دانشمندان، انسان ها در مجموع بین ۹ تا ۲۰ حس دارند که حس گرما و حس تعادل از جمله ی آن ها است. حس دیگری به نام حس زمان نیز وجود دارد که از قرار معلوم همه از آن برخوردار نیستند.
  • برخلاف تصور رایج تنها ۸ نوع گروه خونی وجود ندارد. بلکه درواقع تاکنون بیش از ۳۰ گروه خونی شناخته شده است.
  • – معده ی انسان هر ۶ روز یک بار جداره ی تازه ای می سازد تا جلوی هضم شدن خود را بگیرد.
  • برای هر نیم کیلوگرم وزنی که اضافه می کنید، یک و نیم کیلومتر عروق خونی جدید در بدن تان برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی ایجاد می شود.

۵- سلول های عصبی در هر ثانیه هزار تکانه ی عصبی را انتقال می دهند.

۶- دی‌اِن‌اِی ما حاوی ۱۰۰ هزار ویروس است. دانشمندان در آن ویروسی کشف کرده اند که قدمت آن به ۱۰۰ میلیون سال قبل بازمی گردد.

۷- بدن ما از خود نور مرئی ساطع می کند. ما بیشترین درخشندگی را در ساعت ۴ بعد از ظهر و کمترین درخشندگی را در ساعت ۱۰ شب داریم. متأسفانه شدت این درخشندگی یک هزارم چیزی است که چشمان ما قادر به دیدن آن است.

۸- بیشتر عرق بدن از آب تشکیل شده که با پروتئین، قند، آمونیاک و بسیاری مواد دیگر ترکیب شده است. عرق حتی حاوی مقادیر بسیار اندکی فلزات ریزمغذی مانند مس، زینک (روی)، نیکل، آهن و غیره است. چیزی که طعم شوری به عرق می دهد، سدیم است. به علاوه، هر چه نمک بیشتری مصرف کنید، عرق تان هم شورتر می شود. بدن سعی می کند از این نمک اضافه خلاصی یابد که سریع ترین راه دفع آن از طریق عرق است.

۹- اگر با سرعت ۳ کیلومتر در ساعت حرکت کنید، برای کم کردن نیم کیلوگرم از وزن خود باید ۲۰ ساعت متوالی راه بروید و نیز ۵۱۸ روز و ۸ ساعت طول می کشد تا خط استوا را با پای پیاده یک دور کامل بزنید.

۱۰- جرم گوش از چربی، سلول های پوستی، عرق و گرد و غبار تشکیل شده است.

۱۱- مغز ما طی اولین سال زندگی مان ۳ برابر بزرگ تر می شود (نسبت به اندازه ی مغز در زمانی که متولد شدیم) و در ۲۵ سالگی به رشد کامل می رسد. ۶۰ درصد از مغز را چربی تشکیل داده است. مغز ما حدود ۲۳ وات نیروی الکتریکی تولید می کند که این میزان برای روشن کردن یک چراغ کوچک کافی است.

۱۲- انسان ها توانایی انجام همزمان چند کار را ندارند. مغز ما نمی تواند همزمان بیشتر از یک کار انجام دهد، بلکه از یک کار به سراغ کاری دیگر می رود، امری که باعث صرف جوی در وقت نمی شود، اما احتمال اشتباه را بالا می برد و باعث طولانی تر شدن فرآیند کار می شود.

۱۳- وقت هایی که امتحانی دارید یا سر کار هستید و می خواهید روی کار مهمی تمرکز کنید، آدامس بجوید. تحقیقات نشان داده این کار کمک می کند مدت طولانی تری روی کارهایی که به توجه کامل نیاز دارند، متمرکز بمانید. تحقیقات حتی نشان داده جویدن آدامس هنگام امتحان بیشتر از کافئین می تواند کمک کننده باشد. چیز به خصوصی در مورد آدامس وجود ندارد، بلکه نکته در عمل جویدن است که مغز را بیدار می کند. اثر آن البته خیلی طولانی نیست و تنها ۲۰ دقیقه به طول می انجامد.

 

۱۴- سه ماه طول می کشد تا جنین در شکم مادر صاحب اثر انگشت شود.

 

۱۵- استخوان های ما ۴ برابر محکم تر از سیمان اند. محکم ترین استخوان بدن، استخوان ران است که می تواند تا ۳۰ برابر وزن یک فرد بزرگسال را تحمل کند. عجیب تر از آن اینکه استخوان های ما از مواد ترکیبی تشکیل شده اند، یعنی همزمان محکم و انعطاف پذیرند.

 

۱۶- آفتاب سوختگی بر اثر قرارگیری در معرض پرتوهای خورشید رخ می دهد. وقتی مکانیزم دفاعی بدن از مبارزه با پرتوهای فرابنفش خسته می شود، یک واکنش سمی رخ می دهد که منجر به آفتاب سوختگی می شود.

 

۱۷- مورمور شدن یک واکنش غیر ارادی تکاملی است که از اجدادمان برای ما به ارث رسیده است. با آزاد شدن آدرنالین، موهای بدن آن ها سیخ می شد و اینگونه برای حیوانات شکارچی ای که به آن ها نزدیک می شدند ترسناک تر به نظر می رسیدند.

 

۱۸- بدن ما هر روز نیم تا یک و نیم لیتر بزاق دهان تولید می کند. بزاق به هضم غذا کمک می کند و جلوی عفونت ها را می گیرد. به علاوه، ما در دهان خود باکتری های زیادی هم داریم. متوسط تعداد باکتری های درون دهان یک فرد تقریباً به همان اندازه ی جمعیت افراد روی کره زمین است.

 

۱۹- هر انسان نزدیک به ۱۵۰ هزار تار مو روی سر خود دارد. هر تار مو هر ماه حدود یک سانتیمتر رشد می کند. اگر مقدار رشد همه ی تارهای موی سر را باهم جمع بزنیم، مجموع آن در عرض یک سال به ۱۶ کیلومتر می رسد.

 

۲۰- علاوه بر این، موهای ما از چیزی که تصور می کنید محکم ترند. هر تار مو می تواند ۸۵ گرم وزن را تحمل کند که این میزان معادل وزن یک عدد سیب است. اگر قدرت همه ی تارهای موی سر خود را باهم جمع بزنید، به اندازه ی وزن ۲ فیل می شود.

 

نکته و مساله مهم این است که ساختار جسمانی و فیزیکی انسانها بر دیگر ساحتهای وجودی او تاثیرات قطعی و محسوس می گذارد . گاهی کمبود خون موجب زود رنجی و عصبانیت می شود یا  کمبود برخی از ویتامین منجر به سطحی از افسردگی می گردد. از این رو اگاهی بیشتر به فعل و انفعالات بدن در ذهن اگاهی و سلامت بدن اثرگذار است

[۱] -پاتوژن ‌ها و عوامل بیماری‌زا، ارگانیسم‌های میکروسکوپی هستند که در موجودات مختلف باعث ایجاد بیماری می‌شوند. انواع مختلف پاتوژن‌ها شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها، برخی از آغازیان (آمیب، پلاسمودیوم و غیره)، قارچ‌ها، کرم‌های انگلی (کرم‌های پهن و کرم‌های گرد) و پریون‌ها هستند. در حالی که این پاتوژن‌ها باعث ایجاد انواع بیماری‌ها، اعم از بیماری‌های کم خطر مانند سرماخوردگی و بیماری‌های کشنده و خطرناکی مانند مالاریا می‌شوند

بخش اول و دوم ایا مقاله را اینجا و اینجا بخوانید

 

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سه × دو =

دکمه بازگشت به بالا