برهنگی زیبا نیست : تفاوت هرزه نگاری و اروتیسم

امیر دبیری مهر

این روزها که در منازعات سیاسی؛ بی سوادی و لمپنیسم برخی کم مایگان بویژه در فضای مجازی بیش از هر زمانی آشکار می شود خوب است اندکی درباره مفاهیم درنگ کنیم تا مبادا طرفداران جنبش زن زندگی ازادی درباره برخی مفاهیم دچار سو تفاهم شوند و با تقلیل انها به تعاریف سطحی بهانه ای به دست متحجرین جاهل و خشن دهند تا منتهای خواسته ی این جنبش را لختی گری و نفسانیات افسارگسیخته معرفی کنند. این جماعت مطالبات درونی خود را در بیرون می بینند و بیش از این ادراکی از جهان ندارند. انانکه حجاب را مساوی عفاف و بی حجابی را مساوی فحشا می دانند چنین بیمارانی هستند که نیازمند درمان هستند . به همین طریق ابلهانی که حجاب آزادانه را نشانه اُمُلیسم یا واپس گرایی می دانند نیازمند اموزش و درمان هستند. چنانچه در این چند ماه از این اظهارات تهوع اور کم نشنیدیم و البته بهانه هم فراهم بود تا دُم جهل و حماقت بجنبد. نظر عبدالکریم سروش درباره تنانگی گلشیفته فراهانی هم بر این آتش بیشتر دمید که فعلا قصد بحث درباره ان ندارد.
باری..در نگاهی عمیق تر فلاسفه ی مدرن حتی درجهان آزاد هم از منظر فلسفه زیبایی شناختی بین مفاهیم تفاوت قائل هستند و به سطحی نگری تن نمی دهند. برای مثال بین برهنگی یا ابژه آن یعنی هرزه نگاری با امر اروتیک تفاوت قایل هستند و در این تفاوت نکات مهم آموختنی نهفته است. بر این اساس برهنگی یا هرزه نگاری بعنوان بازتاب و نمایش برهنگی هیچ نسبتی با زیبایی ندارد بلکه امر مبتذل است. زیرا زیبایی با راز و سِتر و نوعی پنهانی بودن نسبی همزاد است _ با در پستو و زیر بقعه بودن اشتباه نشود_ سرمایه داری از آنجا که برای فروش و کسب سود محتاج تماشا و عرضه و جلب توجه است و برای رسیدن به مقصود در ذهنیت و مفاهیم دخالت گسترده ای دارد تا شبه اندیشه های بنجل را به نام اندیشه های مدرن به مردم حقنه کند بطور بنیادی با زیبایی نسبتی ندارد همانطور که با سادگی در ستیز است . برای همین سرمایه داری مروج اصلی هرزه نگاری است. امر جنسی در ذهن سرمایه داری یعنی هرزه نگاری بویژه در تبلیغات. در حالیکه در هنر ما با مساله اروتیسم مواجه هستیم که در مقابل هرزه نگاری است اروتیک زیباییِ نهفته است زیرا در ان نمایش گذاشتن مستقیم عریانی جایی ندارد . جایگاه اروتیکِ تن آنجاست که جامه شکافته می شود. جایی که پوست از بین دو لبه می‌درخشد..مثلا بین دستکش و استین ..که موجب خلق تنش اروتیک می شود که زیباست…دقت کردید چشمان زنان از میان شکاف پوشینه هاب عربی زیباتر به نظر می رسد؟ زیرا نمایش پیدایی در ناپیدایی است. در اروتیک بر خلاف هرزه نگاری وجه منفی درنگ است که موجب تابندگی عریانی می شود اما در هرزه نگاری این برهنگی است که سلطه پیدا می کند نه زیبایی.
اساسا وقاحت یعنی هیچ چیز را پوشیده نگه نداشتن و همه چیز را روی دایره ریختن و به تماشا گذاشتن در مقابل زیبایی که راز آلود است و تصور برانگیز است.
با این نگرش می توان فهمید از منظر زیبایی شناختی تفاوت پوشش هنرمندانه توام با وقار و زیبایی با پوشش سرکوبگرانه و پوشش مبتذل تبرج گونه چیست. سه الگوی پوشش که نه پر ایران بلکه در جهان تلاش می کنند خود را مسلط کنند. پوشش اجباری ؛ عریانی مبتذل و آراستگی هنرمندانه و زیبایی شناسانه..

پی نوشت : برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به فصل دوازدهم کتاب جامعه فرسودگی و جامعه شفافیت که قبلا معرفی کردم.

https://t.me/andishkadeye_kherad