تأخر فرهنگی، علت واکسن‌هراسی شهروندان است
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، معصومه مشایخی، جامعه شناس توسعه با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران درباره واکسن هراسی گفت: در ایران ۶۰ درصد شهروندان به دلیل عدم اعتماد و ترس از عوارض، واکسن نزده و نمی‌زنند.
او واکسن هراسی را یک نوع رفتار با ابعاد فردی و اجتماعی دانست که برای بررسی آن باید به جامعه شناسی پزشکی مراجعه کرد.
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر ضرورت برخورد با افرادی که به هردلیلی از زدن واکسن خودداری می‌کنند، گفت: برخورد با فردی که واکسن نمی‌زنند واکنشی تقلیل گرایانه است. در این موقعیت باید علت شناسایی و در صورت لزوم برخورد با آن صورت بگیرد.
به گفته این جامعه شناس برای ایجاد هر تغییری در جامعه ابتدا باید افراد جامعه برای تغییر آماده شوند. این آمادگی باید ابتدا در نگرش شهروندان و بعد در رفتارشان نمود داشته باشد.
او با بیان اینکه هنوز ۳۷ درصد ایرانی ها واکسن نزده اند، گفت: یکی از مهمترین دلایل این امتناع مقاومت شهروندان در برابر تغییر است. در این شرایط باید توضیح صادقانه به شهروندان داده شود. میزان سود و ضرر تزریق واکسن مشخص شود.
او با بیان اینکه از ۳۷ درصد بازمانده ،۱۴ درصد به طور کلی تمایلی به واکسن زدن ندارند و برای حل این مساله باید با اطلاع رسانی مناسب آگاهی جدید را جایگزین آگاهی کاذب کرد.
او با اشاره به سه مولفه سرمایه اجتماعی، آگاهی و اعتماد که باید در هر جامعه ای وجود داشته باشد، گفت: برای واکسیناسیون عمومی نیازمند مشارکت عمومی هستیم. دادن اطلاعات به روز، علمی و دقیق از طریق گروه های مرجع جامعه را برای این مشارکت آماده می‌کند. ضمن اینکه برای ایجاد تغییر و آگاهی بخشی نباید زمان طلایی را از دست داد. در این حین همچنین باید از شعارزدگی و تبلیغاتی که اعتمادزدایی می‌کنند نیز پرهیز کرد.
مشایخی تجربه تزریق واکسن را به مثابه یک تغییر در جامعه دانست و افزود: طبیعی است که برخی از شهروندان نسبت به این موضوع مقاومت نشان دهند.
او درباره علت احتمالی که افراد بالای ۵۰ سال پذیرش بهتری برای واکسیناسیون دارند، گفت: اغلب این شهروندان نتایج واکسنهای آبله، فلج اطفال و … را دیده اند بنابراین دربرابر واکسن جدید مثل کووید ۱۹ نیز موضع‌گیری کمتری دارند.
او افزود: یکی دیگر از دلایلی که افراد مسن‌تر کمتر به کووید مبتلا می شوند این است که آنها دستورالعمل های پزشکی را بیشتر رعایت می‌کنند. علت آن نیز تشویق فرزندان برای رعایت بیشتر پروتکل‌های بهداشتی و تزریق واکسن است.
او همچنین به درباره علت شناسی مواردکمتر واکسن هراسی در روستاها گفت: شاید یکی از دلایل این مطلب آن است که این افراد به علت دسترسی کمتر به تجهیزات پزشکی کمتر خود را آسیب پذیرتر می‌بینند و به واکسیناسیون اقبال بیشتری نشان می‌دهند.
این جامعه شناس توسعه بر ضرورت بهره مندی از نتایج مطالعات روانشناسی اجتماعی در هر جامعه ای تاکید کرد و گفت: هر جامعه مختصات روانی و فردی خاص خود را دارد بر همین اساس راه حل های جوامع مختلف نیز متفاوت از پژوهش های کشورهای دیگر است.
همچنین امان اله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه با بیان اینکه ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال در ایران واکسن هراسی دارند ، گفت: از دیدگاه جامعه شناسی علت واکنش این افراد عدم اعتماد به جامعه و علم است.
او با اشاره به تئوری تأخر فرهنگی یا پس افتادگی فرهنگی گفت: بر پایه این تئوری افرادی که واکسن هراسی دارند با وجودی که در جامعه امروز زندگی می‌کنند و از امکانات تکنولوژیک و مواهب تمدنی استفاده می‌کنند اما از نظر فرهنگی و فکری نسبت به جامعه تأخر دارند.
این جامعه شناس با بیان اینکه انطباق پذیری در این شهروندان صورت نگرفته است، گفت: رسوبات فرهنگی گذشته در آنها قدیمی است و به نظام های جدید اعتماد نمی‌کنند و به همین دلیل برای واکسن زدن بهانه می‌آوردند.
او با بیان اینکه فرهنگ دو قسم دارد؛ یکی مادی و دیگری معنوی افزود: مادی را می‌توان سریع تغییر داد ولی فرهنگ معنوی و ذهنیت زمان بر است .
او تصریح کرد: شهری‌ها کسانی هستند که زودتر تکنولوژی را داشته اند به همین دلیل تاخر فرهنگی کمتری دارند.
او در پاسخ به علت عدم مقاومت شهروندان روستایی به واکسیناسیون گفت: در روستاها هنوز باورهای مردم تخریب نشده است و تهاجم فرهنگی کمتری به آنها رسوخ کرده است.
او درادامه بر نقش رسانه ملی برای مواجهه با مساله ای مانند واکسن‌هراسی تاکید و خاطر نشان کرد: دولت باید با اتخاذ محدودیت و محرومیت برای افرادی که واکسن نمی زنند از تعداد این افراد بکاهد.
شایان ذکر است، برنامه گفتاورد کاری از گروه اخلاق و زندگی شهروندی رادیو تهران است که به تهیه کنندگی ساناز باقری و سردبیری و اجرای کارشناسی امیر دبیری مهر روزهای زوج از ساعت ۱۲ بر روی آنتن می‌رود.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبکه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی با شناسه tehraan۳۶۰@ پیدا و همراهی کنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیکیشن ایران صدا دریافت کنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذکر منبع مجاز است.