نقش مغفول دیپلماسی در توسعه صادرات

در برنامه امروز گفتاورد رادیو تهران با دکتر محمد حسین جبل عاملی درباره نقش مهم اما مغفول دیپلماسی در توسعه صادرات در ایران صحبت کردیم و اینکه  باید ماموریت سفارتخانه های ایران در جهان تغییر یافته و جذب سرمایه گذار و گردشگر و زمینه سازی برای صادرات کالاها و خدمات ایرانی در اولویت قرار گیرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران، محمدحسین جبل عاملی کارشناس ارشد برندینگ بین‌المللی به مناسبت ۲۹ مهر روز ملی صادرات در ایران با حضور در برنامه گفتاورد رادیو تهران یکی از چهار ستون توسعه پایدار را صادرات دانست و گفت: کیفیت تولید ملی، توسعه و اشتغال پایدار و همچنین روابط پایدار بین‌المللی از دیگر ستون های توسعه پایدار محسوب می‌شوند.

جبل عاملی با ذکر تاریخچه صادرات در جهان گفت: بشر از روزی که توانست حمل و نقل را توسعه دهد که حدود سه تا دو هزار سال پیش است تجارت نیز از همان موقع آغاز شد. خاستگاه آن نیز ایجاد تنوع بیشتر در کالاهای مصرفی انسان بوده است. به عنوان مثال مسیر تاریخی جاده ابریشم آغاز مسیر تجاری به صورتی ساده بوده است.

او با بیان اینکه تا قبل از انقلاب صنعتی عمده درآمد کشورها از بحث مالیات و تجارت بوده است، گفت: آن زمان بیشتر محصولات تجاری نیز از جنس کشاورزی و پوشاک بود. اما بعد از انقلاب محصولات مصرفی که تازه به وجود آمده بود و مواد خام مربوط به آنها سبد جدیدی را به خود اختصاص داد و مواد فرآوری ارزش صادراتی پیدا کرد.

بعد از آنهم برندسازی موضوعیت یافت؛ اینکه از چه شرکتی و از کجا محصولات را می‌خریم مهم شد و دیگر مثل سابق تنها ادویه هند و ابریشم چین موضوعیت نداشت.

او با بیان اینکه وقتی رقابت در مواد اولیه و خام به وجود آمد برندینگ هم مهم شد، گفت: همزمان برند شرکت ها هم مهم شد؛ صادرات امروز پیچیده‌تر از تولید کالا و رساندن آن به دست مشتری ها است. کالاها با هم رقابت می‌کنند هم برند شرکت و هم کشور تولیدکننده در برندسازی مهم هستند.

جبل عاملی با بیان اینکه بارها قوانین دست و پا گیر حوزه صادرات و همینطور چالش های موجود از تریبون‌های مختلف بیان شده است، گفت: امروز باید با نگاه ارائه راهکار به مساله نگاه کنیم. متاسفانه در صادرات ایران فجایعی اتفاق می‌افتد مثل اینکه به علت نبودن نگاه تخصصی در حوزه صادرات بازارهای جهانی در حوزه فرش، پسته و زعفران را از دست داده ایم.

او کاهش ریسک‌پذیری در صادرات را یکی از راهکارهای گسترش صادرات برای ایران دانست و افزود: کاهش ریسک از شناخت حاصل می‌شود ضمن اینکه ایران باید بداند که نمی‌تواند در همه محصولات برند شود و البته هیچ کشوری توانایی برند شدن در تمامی محصولات را ندارد.

او با بیان اینکه صادرکنندگان ایرانی باید بدانند که تبلیغات به معنای برندسازی نیست، گفت: ضمن اینکه خیلی مهم است در تبلیغات چه چیزی گفته می‌شود و اینکه آن تبلیغ بتواند اعتمادسازی کند.

او با اشاره به اصولی که باید در تبلیغات رعایت شود، گفت: اینکه محصولی را به امری مشهور کنیم باید پیش از آن ریشه آن محصول را شناسایی و بر روی آن مانور دارد. پسته ایرانی یکی از همین موارد است. همانطور که رقیب پسته ایران، پسته کالیفرنیا است. این پسته برخلاف شکل و ظاهر مشابه پسته ایرانی، طعم متفاوتی دارد. ضمن اینکه پسته ایرانی با ۴ برابر قیمت فروخته می‌شود.

او خاطر نشان کرد: در بحث برندسازی هر محصول یک ریشه، قصه و داستان دارد که می‌تواند برای مصرف کننده جذاب باشد و در امر تبلیغ و برندسازی از آن استفاده کرد. این در واقع همان مزیت رقابتی محصول برای مصرف کننده است که باید مشخص شود.

این صاحب نظر در حوزه بازاریابی با بیان اینکه امروزه در تمام جهان دچار جنگ اقتصادی هستیم، تصریح کرد: این موضوع به گونه ای است که آمریکا برای مانع شدن از نفوذ بیشتر چین و تشکیل جلسه می‌دهد.

او سفرا را پیش قراول جنگ اقتصادی در کشورهای مختلف دانست و گفت: ایجاد بستر صادرات و فروش اقتصادی یکی از وظایف سفرا در تمامی دنیاست ولی متاسفانه در ایران سفرا اصلا وارد این حوزه نمی شوند. در واقع بعد از حفظ استقلال و تمامیت کشور، وظیفه سفرا ایجاد بازار برای صادرات کالا و جذب گردشگر برای کشورش است.

او خط مقدم صادرات را وزارت امور خارجه، کنسولگری ها و سفرا دانست و گفت: این اتفاق هم ابزار می‌خواهد مثل شبهای فرهنگی، شب های اقتصادی و رخدادها و رویدادهای مشابه آن که می‌تواند بستری برای این اقدام ها باشد.

جبل عاملی افزود: متولی بعدی صادرات در ایران سازمان توسعه تجارت است ؛ این سازمان یک نفر مقیم در بسیاری از سفارتخانه های ایران دارد. وظیفه این سازمان ساماندهی برند‌ها و مسائلی از این قبیل است. البته باید توجه داشت که این سازمان تنها نقش پشتیبان دارد .

او کشور ترکیه را یکی از موفق ترین کشورها در زمینه صادرات نام برد و گفت: این کشور از سال ۲۰۱۲ جزو پر گردشگرترین مقاصد دنیا معرفی شده است. سفرای این کشور در سراسر جهان وظیفه دارند برای معرفی کالاهای ترکی اقدام کنند.

به گفته او بر اساس یافته های یک پژوهش مطالعاتی، ترکیه در اولین اقدام ظرفیت گردشگری را در خارج از ترکیه به وجود آورد و به رغم اینکه تا سال ها بیشترین نیروی کار را به آلمان صادر می کرد توانست بیشترین گردشگر را به داخل کشور بیاورد. دونر کباب آنها که در تمامی دنیا جا افتاده است یکی از این همین موردها است.

او افزود: در اولین مرحله سفارت های ترکیه از صادرات در قالب فروشگاه های خارج از خاک این کشور حمایت کردند تا جایی که در سال ۲۰۱۶ بیش از ۴۰ درصد کل پیمانکاری های اروپا در همه امور خدماتی را به خود اختصاص داده بود. پس از آنهم بحث صادرات و لاین خودرو و پوشاک برقرار شد. تا جایی که امروز ترکیه بیش از یک و نیم میلیون دلار خودرو به فرانسه صادر کرده است .

این متخصص برندینگ وظیفه بعدی سفرا را جذب گردشگر دانست و گفت: جذب سرمایه گذار نیز از وظایف سفرا در این کشور شد به طوری که امروز اینقدر سرمایه گذار در داخل ترکیه وجوددارد که اگر مقامات دولتی ماجراجویی سیاسی هم می کنند دنیا نمی تواند آنها را حذف کند چون پول زیادی در این کشور سرمایه گذاری کرده اند.

او همچنین به مالزی به عنوان نمونه موفق دیگر رداین حوزه اشاره کرد و گفت: پروژه «مالزی زیبای من» پروژه بزرگی بود که برای جذب توریست های حوزه زیبایی در سال ۲۰۱۹ آغاز شد ولی در نظر داشت تا چند سال آنیده به بزرگترین مقصد برای فعالیت های زیبایی در دنیا تبدیل شود ولی به دلیلی کرونا به کندی پیش رفت. این توریست ها علاوه بر توریست های ثابت در حوزه گردشگری برای این کشور محسوب می شود. این کشور همچنین در حوزه آموزشی نیز با با احداث نمایندگی دانشگاه های بزرگ دنیا برای جذب توریست آموزشی اقدام کرده است.

جبل عاملی با بیان اینکه خط نخست حمله در حوزه صادرات برای ایران در وزارت امور خارجه است گفت: سازمان توسعه تجارت نیز پشتیان او است. همچنین اتاق های بازرگانی تسهیلگر این امر هستند.

او تصریح کرد: البته نباید از نقش حمایتی دولت از صادرکننده ها در خارج از مرزهای کشور هم غافل شد. کشورهایی مثل چین که امروزه دارای بیشترین حجم صادرات در جهان هستند دولت برای بازرگانانش که در امور حقوقی دچار مشکلاتی می وشد وکیل استخدام می کند و می توانند از خدمات دلتی استفاده کنند. این حمایت همچنین شامل حوزه تبلیغات و برندسازی هم می شود.

مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبکه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
ما را در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی با شناسه tehraan۳۶۰@ پیدا و همراهی کنید.
همچنین علاقه‌مندان می توانند برنامه های رادیو تهران را از اپلیکیشن ایران صدا دریافت کنند.

*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذکر منبع مجاز است.