ایا انتخابات شورایاری ها شفاف برگزار شد؟
پنجمین دوره انتخابات شورایاری ها در تهران که چهارم مرداد ماه با مشارکت بالغ بر نیم میلیون شهروند تهرانی در ۳۵۲ محله برگزار شد فرصتی برای مشاهده و تحلیل یکی از عرصه های نوین مشارکت شهروندان در امور عمومی بود که می توان با اسیب شناسی آن دراینده به ارتقای ان کمک کرده و تاثیر گذاری آن را در بهبود زندگی شهروندان افزایش داد.
در خصوص اهمیت شورایاری محلات اصل هفتم قانون اساسی اشعار می دارد که: «طبق دستور قرآن کریم: ‹‹ و امرهم شوری بینهم ›› و ‹‹ شاورهم فی الامر» شوراها ، مجلس شورای اسلامی ، شورای استان ، شهرستان ، شهر ، محل ، بخش ، روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیم گیری و اداره امور کشورند. موارد، طرز تشکیل و حدود اختیارات و وظایف شوراها را این قانون و قوانین ناشی از آن معین می کند.
بنابر این انجمن ها از جایگاه قانونی برجسته ای در مهمترین سند قانونی کشور برخوردارند و در جهت تحقق و اجرای قانون شوراها و تقویت مشارکت هر چه بیشتر شهروندان تهرانی در ساماندهی امور مختلف شهری و جلب همکاری واقعی آنان در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان انجمنهای شورایاری شهر تهران وابسته به شورای شهر تهران تشکیل می‌شود.
انجمن شورایاری، انجمنی غیردولتی، غیرمتمرکز، غیرسیاسی، داوطلبانه و مشارکتی و از جهت اقتصادی خودگردان می‌باشد و ماهیت وظایف شورایاری صرفاً جنبه شناسایی، نظارتی، مشورتی و همکاری دارد.
اما فارغ از وظایف و ماهیت شورایاری باید به مساله انتخابات شورای یاری ها و نقاط ضعف وقوت آن توجه کرد . شایداز همین رو سازمان بازرسی کل کشور با برگزاری این انتخابات مخالف بود زیرا ابهامات و اشکالات مهمی در نحوه برگزاری این انتخابات وجود داشت و دارد و ضروری است قانون ان هر چه زودتر در دولت و مجلس نهایی و به تصویب برسد.
اما در ابتدا لازم است به برخی از مزایا و مختصات منحصر بفرد این انتخابات اشاره کرد که در قیاس با دیگر انتخابات در ایران بی مانند است . از انجا که اعضای انجمن های شورا یاری ها از هیچ حقوق و مزایا و امکاناتی برخوردار نیستند برای شرکت در انتخابات و عضویت در انجمن ها شورایاری جز به کمک به محله خود در چارچوب اختیارات و وظایف خود انگیزه دیگری ندارند و این مساله در نهادهای انتخابی یک ارزش مدنی و اجتماعی محسوب می شودو ای کاش با سازو کارهای درستی این فضا به انتخابات شوراها و مجلس هم سرایت کند.
ویژگی مثبت دیگر در این انتخابات عدم حضور گروههای سیاسی و احزاب و جناح ها و رایزنی های ناسالم و پشت پرده و ساخت و پاخت های متعارف است . افراد و داوطلبان براساس تشخیص خود وارد این انتخابات می شوند و هزینه گزاف تبلیغاتی هم نمی کنند. ویژگی مثبت دیگر اطلاع واشراف داوطلبان با حوزه انتخابی خود یعنی محلات است. در سامانه الکترونیکی ثبت نام نامزدها امکاناتی تعریف شده که فقط به کسانی اجازه نامزدی از یک محله را می دهد که سابقه سکونت در ان محله را داشته باشند. شاید لازم باشد شناخت از محله هم به طریقی احراز شود.
اما هدف از نگارش این یادداشت نقاط ضعف و اسیب انتخابات شورایاری هاست. مهمترین نقطه ضعف انتخابات شورایاری ها که ضروری است در تهیه قانون آن نیز مورد توجه قرار گیرد فقدان محدودیت برای شرایط رای دهندگان است . به گونه ای که در انتخابات اخیر برخی نامزدها برای رای اوری از اقوام و اشنایان و دوستان خود خواسته بودند برای رای دادن به صندوق های محله مراجعه کنند در حالی که ساکن آن منطقه و محله نبودند و طبیعتا صلاحیت رای دادن به نامزد ان منطقه را ندارند اما بعلت سکوت قانون این اشکال وجود دارد و اصالت ارا را خدشه دار می کند.
اشکال دیگر انتخابات شورایاری ها فقدان امکانات اولیه برای تبلیغات نامزدهاست به گونه ای که پول و سرمایه نقشی در موفقیت نامزدها نداشته باشد . شهرداری تهران و شورای شهر می توانند با بهره مندی از اخرین روشهای نوین تبلیغات شهری بستر لازم و حداقلی را برای داوطلبین فراهم کنند تا انها بتوانند خود را به هم محله ای ها و شهروندان معرفی کنند. این ضرورت از انجا اهمیت مضاعت پیدا می کند که محلات جدید ویژگی های مردم شناسی و فرهنگی محلات قدیم را ندارند و ساکنین محلات جدید چندان شناختی از هم ندارند حتی در یک واحد اپارتمانی هم گاهی دو همسایه کنار هم از شغل و توانایی های هم بی خبرند بدیهی است در این وضعیت ضروری است شهروندان بتوانند با امکاناتی مانند فضای مجازی از سوابق و توانایی ها و برنامه های داوطلبین اطلاع یافته و رای اگاهانه تری دهند.
امیدواریم حدود چهار هزار نفر منتخب مردم در انجمن های شورا یاری با در نظرگرفتن وظایف واختیارات مشورتی و نظارتی خود بتوانند در بهبود وضعیت زندگی شهروندان در محلات نقش کوچک اما موثری ایفا کنند.
