بوکوحرام
مقدمه
تاریخچه مکتب سلفی – تکفیری
اولین جرقه مکتب سلفی‌گری در جنگ صفین کلید خورد که ماحصل آن خوارج بودند؛ افرادی بسیار متعصب و خشک مغز که در نهایت نیز حضرت علی (ع) به دست یکی از آن‌ها به شهادت رسید.
در قرن ۷ و ۸ هجری، فردی اهل سوریه با نام «احمد بن تیمیه» رهبری سلفی‌ها را بر عهده گرفت که اصلی‌ترین ایدئولوگ جریان سلفی به شمار می‌آید. آیت‌الله جعفر سبحانی درباره او می‌گوید: «احمد بن تیمیه، واجد «نصب خفی» بوده است»، یعنی با اهل بیت دشمنی دارد اما آن را بروز نمی‌دهد. همزمان با به قدرت رسیدن آل‌سعود در عربستان رهبری سلفی‌ها به محمد بن عبدالوهاب می‌رسد که سر سلسله آل شیخ در عربستان سعودی است. اکنون تکفیری‌ها که تندروترین گروه سلفی هستند، بزرگ‌ترین مدارس را در اختیار دارند و در افغانستان و پاکستان قدرتمند هستند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها تلاششان برای جذب فقراست که به خاطر ساده‌زیستی شدیدی که دارند به راحتی می‌توانند این کار را انجام دهند. به‌عبارت دیگر، هرجا توسعه و آموزش انسانی دچار ضعف است، زمین برای کاشت بذر تکفیری‌گری مستعد است.
آرای ابن تیمه درباره زیارت قبور و تبرک و توسل و شفاعت، مبنای نگرش وهابیان در اداره امور حرمین قرار گرفته است. هر چند آرای تندروانه ابن تیمیه درباره موضوعات پیش گفته و نیز نگرش تعصب آمیزشبه مذاهب اسلامی، نقش یک مؤسس را در جریان سلفی به وی داده است. پیش از وی نیز شخصیت‌هایی چون عز بن عبدالسلام و محمد بربهاری (م.۳۲۹ ق.) و برخی حنبلیان تندرو چنین دیدگاه‌هایی داشته‌اند.
دشمنی‌های مکرر با اهل بیت علیهم السلام و پایین آوردن مقام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز از جمله اعتقادات وی بوده است.
اولین تخریب آثار اسلامی
ابن تیمیه سال ۷۰۴ هـ. ق به مسجد نارنج (یا مسجد تاریخ) در جوار مصلای شهر دمشق رفت و سنگی را که می‌گفتند: اثر پای حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم بر آن هست و مردم به آن تبرک می‌جستند شکست و گفت تبرک و بوسیدن آن جایز نیست. (مقریزی،۲ (۱)/۹۰۸، البدایه و النهایه ج ۱۴/۳۴، دائرهالمعارف ج ۳/ص ۱۷۳.)
بوکوحرام:
گروه بوکو حرام در سال ۲۰۰۲ توسط محمد یوسف در مایدوگوری بنیان‌گذاری شد و در سال ۲۰۰۴ به کاما در ایالت یوبه نقل مکان کرد. این گروه در آنجا پایگاهی به نام «افغانستان» بر پا کرده است.
بوکوحرام نامی است که یک گروه تندرو بنیادگرا در شمال نیجریه بر خود نهاده است. می‌توان به طور سر دستی بوکو را اشاره به کتاب (بوک) و یا مجموعه آموزش‌هایی غربی دانست که توسط این گروه حرام و ممنوع دانسته شده با نام رسمی (به عربی: جماعه أهل السنه للدعوه والجهاد) «جماعت اهل سنت برای دعوت و جهاد» و خواستار تعطیلی تمامی مدارس نوین و تحمیل قانون شریعت بر تمامی ۳۶ ایالت نیجریه است.
آنان هر گونه آموزش به سبک غربی – مدارس غربی – لباس‌های غربی – آداب غربی و حتی استفاده از کلاه ایمنی توسط موتورسواران را ممنوعمی دانند. تأسیس این گروه را می‌توان مربوط به اوایل هزاره سوم، حدود سالهای ۲۰۰۲ به بعد دانست که با احداث یک مسجد و یک مدرسه شروع شد و کم کم دانش آموختگان آن مدرسه مذهبی برای جهاد مذهبی تربیت شدند و کم کم به انجام عملیات مسلحانه، بمب گذاری و کشتار خیابانی کشیده شد.
ارتباط با طالبان
ارتباط این گروه با هلال طالبان که از آفریقا و کشورهای عربی تا افغانستان پراکنده‌اند، آنقدر معلوم و قابل درک است که برخی آنان را طالبان نیجریه می‌خوانند و معلوم است که با توجه به فقر و نداری مسلمانان شمال نیجریه، پشتیبانی مالی و تدارکاتی‌شان منبع و منفذ دیگری خارج از مرزهایشان دارد. مثلاً از طالبان پولدار عرب و …. با توجه به اینکه طالبان با اصل قرار دادن جبهه بندی اسلام و کفر، مرز جغرافیایی خاصی را مد نظر ندارد و به طور مثال در نبرد با ارتش سرخ شوروی در زمان اشغال افغانستان بسیاری از جنگجویانی که در جبهه افغانستان و در کنار رزمندگان آن سرزمین می‌جنگیدند، از مصر و سودان و یمن و عربستان و سایر کشورهای اسلامی برای نبرد با کافران کمونیست حتی با الاغ و اسب چندین هزار کیلومتر را تا رسیدن به عرصه نبرد اسلام و کفر در افغانستان طی کرده بودند و با خلوص کامل در میان دشت‌ها و کوه‌های افغانستان به نبرد با ارتش سرخ پرداخته و پس از خروج ارتش سرخ درگیر نبردها و جنگ قدرت داخلی شدند.
هدف بوکوحرام
گروه بوکوحرام اعلام کرده که برای تأسیس یک کشور اسلامی، همانند امارت اسلامی عراق و شام و القاعده، در شمال نیجریه دست به مبارزه مسلحانه می‌زند. سابقه تأسیس این گروه نشان می‌دهد که آن‌ها به جریان‌های ضد اسلامی در جهان شباهت بیشتری داشته یا با همین هدف سازماندهی شده‌اند. هدف اصلی این گروه از جنایت اخیر علیه دختران نیجریه‌یی روشن است، ایجاد رعب و وحشت بین مردم نیجریه برای ممانعت از ادامه تحصیل فرزندانشان است.
تمایلات تند روانه این گروه که در بستری از فقر سوزنده و بیسوادی مفرط مسلمانان ساکن شمال نیجریه جا خوش کرده است تقویت کننده این فرضیه است که طالبانیسم فقر و بیسوادی را دستاویز رشد و گسترش خود قرار می‌دهد. چرا که شعارها و دیدگاه‌های طالبان تنها قدرت تأثیر گذاری بر روی اذهان ساده و خالی را خواهد داشت که در امتزاج با فقر دارای کینه ای عمیق نسبت به سایرین اعم از ثروتمندان و یا صاحبان دیگر کیش‌ها و آیین‌ها می‌باشند. ابتدایی بودن ذهن این افراد با توجه به ترسی که از قدرت مقابلش احساس
می‌کند، ابتدا باعث کشیدن حصاری به دور خودش و ذهن اش می‌گردد، لذا گام اول آن‌ها تحریم نظام آموزشی متداول و برپایی مدارس دینی به عنوان پایگاهی برای آموزش‌های دینی است. و سپس با توجه به آیات مبارزه با کافران و مشرکان، برای مبارزه با کافران و مشرکان زمانه پا به عرصه عمل و مبارزه می‌گذارند.
اعتقادات بوکوحرام
بودن خواندن هر کتابی به‌جز کتاب دینی – نپوشیدن کت و شلوار – نگذاشتن کلاه ایمنی هنگام موتور سواری – نرفتن به هر مدرسه ای‌ای به جز مدرسه دینی گروه بوکوحرام و …..
محمد یوسف به‌شدت با دموکراسی، آموزشِ سکولار و دانش مخالف بود. او سلفی است و به شدت تحت تأثیر نظرات ابن تیمیه است. آرای ابن تیمیه مبنای نظریِ مکتب سلفی است. محمد یوسف حتی کروی بودن زمین را هم زیر سؤال برده است. با کشته شدن وی در سال ۲۰۰۹، فرد دیگری به نام ابوبکر شکائو رهبر این گروه شده است. این گروه تاکنون با حملات متعددی به بانک‌ها و رستوران‌ها و فروشگاه‌های بزرگ دست به کشتارهای بی‌رحمانه‌ای زده است.
فعالیت‌ها و جنایت‌های گروه بوکوحرام
کشتار در روستای ایزگه
سناتور علی ندوم، از ایالت بورنو، به بی‌بی‌سی گفته است: «بر اساس اطلاعاتی که از ایزگه دریافت کرده‌ام، تا به حال ۱۰۶ نفر از جمله یک زن مسن توسط مهاجمان که گمان می‌رود مردان مسلح بوکو حرام باشند، کشته شده‌اند.» به گفته شاهدان در این حمله مهاجمان ابتدا مردان را در دسته‌های مختلف جمع کردند و به ضرب گلوله یا با سلاح سرد کشتند و سپس خانه به خانه رفته و به کشتار خود ادامه دادند.
ابوبکر عثمان، یکی از ساکنان این روستا در تماس تلفنی با رویترز گفته است: “اکنون که در حال حرف‌زدن با شما هستم، هنوز اجساد قربانیان در خیابان‌ها دراز به دراز افتاده است. ما بدون به خاک‌سپردن آن‌ها فرار کردیم، زیرا می‌ترسیدیم تروریست‌ها هنوز داخل بوته‌ها و سبزه-زارها در کمین باشند”.
کشتار در روستای مایدوگوری و ماینوک
گروه بوکوحرام در حمله به مناطقی در شمال شرق نیجریه بیش از ۷۵ نفر را به قتل رساندند. همچنین مهاجمان کل روستای ماینوک در حدود ۵۰ کیلومتری غرب شهر مایدوگوری را ویران کردند. یک شاهد عینی حمله را چنین تشریح کرد: “آن‌ها شروع به تیراندازی به هر سو کردند و همه خانه‌های روستا را به آتش کشیدند.” پیش‌تر دو بمب در یک ناحیه پرجمیعت مایدوگوری منفجر شد – شهری که بوکو حرام اغلب آنجا را هدف گرفته. اولین بمب در یک کامیون حامل الوار جاسازی شده بود. وقتی مردم برای نجات قربانیان می‌کوشیدند بمب دیگری منفجر شد. در زمان حادثه بسیاری از مردم در یک سالن در آن نزدیکی مشغول تماشای یک بازی فوتبال بودند. در آن نزدیکی همچنین یک مهمانی عروسی درحال برگزاری بود. بسیاری از کشته‌ها کودک بودند.
ربودن ۲۷۶ دختر دانش آموز
این گروه در آوریل ۲۰۱۴ اقدام به ربودن ۲۷۶ دختر دانش آموز از منطقه شبوک در ایالت بورنو کرد. این دختران ۱۶ تا ۱۸ ساله از یک مدرسه شبانه‌روزی در شمال شرقی نیجریه ربوده شدند. گفته می‌شود حدود ۵۰ تن از این دختران پس از ربوده شدن موفق به فرار شده‌اند. دو هفته پس از آن ابوبکر شیکاو رهبر این گروه تروریستی در یک نوار ویدیویی ضبط شده اعلام کرد این دانش آموزان را به عنوان برده معامله می‌کند. وی صراحتاً اعلام کرد این دختران در بازار برده‌ها فروخته می‌شوند و یا با زور به ازدواج مردان درمی آیند. وی همچنین گفت که خودش با دو تن از این دختران که یکی ۱۲ ساله و دیگری ۹ ساله است ازدواج می‌کند. وی دمکراسی و آموزش‌های غربی و تحصیل دختران را مورد حمله قرار داد و گفت این دانش آموزان را ربوده زیرا تحت آموزش‌های غربی قرار داشتند. همچنین گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد برخی از این دختران با قیمتی حدود ۱۲ دلار در کشورهای همسایه در مرز چاد و در کامرون به فروش رسیده‌اند. در همان روز انتشار ویدئوی رهبر گروه، هشت دختر دیگر نیز در روستای وارابه در ایالت بورنو ربوده شدند، دختران ربوده شده بین ۱۲ تا ۱۵ سال داشتند.
واکنش جهانی
هر چند برخی منتقدان مداخله کشورهای غربی در مبارزه علیه تروریسم در کشورهای آفریقایی ریشه اصلی شکل‌گیری این گروه‌های تروریستی را سیاست‌های گذشته غرب در قبال اتحادجماهیر شوروی و تأسیس طالبان و القاعده می‌دانند، اما پس از درخواست رییس‌جمهور نیجریه از مجامع جهانی برای مقابله با این شورشیان، ابتدا امریکا اعلام کرد واشنگتن در حال تقویت مؤسسات و ارتش نیجریه برای مقابله با گروه بوکوحرام است.
دیروز نیز ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس به دولت نیجریه اعلام کرد که آماده کمک برای یافتن ۲۷۶ دختر نوجوان ربوده شده آن کشور است.
هیگ گفت: ما پیشنهاد کمک واقعی را به نیجریه داده‌ایم. آنچه روی داده است… اقدامات گروه بوکو حرام برای استفاده از عده‌یی دختر نوجوان به عنوان بهانه‌یی برای آغاز جنگ مشمئزکننده و غیراخلاقی است.
در آمریکا
در آمریکا فشار برای یافتن دختران چنان بالا گرفت که نمایندگان دولت آمریکا اعلام کردند که به دولت نیجریه برای پیدا کردن این دانش‌آموزان یاری خواهند رساند. برای یافتن تروریست‌های بوکوحرام، بیش از هرچیز به اطلاعات سرویس‌های مخفی آمریکا امید بسته شد. دفتر ریاست جمهوری آمریکا گفت که در سطح سیاسی و نظامی با این موضوع برخورد خواهد کرد، اما به هیچ عنوان نیروی نظامی به نیجریه نخواهد فرستاد و احتمالاً به ارتش نیجریه در عملیات نجات دختران ربوده شده کمک خواهد شد.
کارزار توییتری
در ۸ مه (۱۸ اردیبهشت) کارزارتوییتری نیز در حمایت از دانش‌آموزان دختر ربوده‌شده تشکیل شد، که اقبالی جهانی یافت. این کمپین که در یک روز بیش از یک میلیون بار توییت شد، حمایت میشل اوباما، همسرباراک اوبامارییس جمهور ایالات متحده و ملاله یوسف‌زی، فعال پاکستانی را نیز در پی داشت. هزاران نفر از مردم شهرهای مختلف جهان که تحت تأثیر این کمپین قرار گرفتند به سوی سفارت نیجریه، از جمله در آفریقای جنوبی، لندن و نیویورکراهپیمایی کردند و خواستار شدت عمل برای یافتن و نجات این دختران شدند. میشل اوباما گفت: «دعاهای ما همراه دختران ربوده‌شده نیجریه‌ای و خانواده‌های آن‌هاست. زمان آن رسیده که دختران ما را بازگردانید.»
کشتار بیش از ۲۰۰ تن
شبه‌نظامیان افراط گرای مسلمان بوکوحرام در ۱۶ اردیبهشت ۹۳ (۶ مه ۲۰۱۴) در نیجریه به روستای «گامبورو» در شمال شرق این کشور حمله کردند و دستکم ۲۰۰ نفر از اهالی این روستا را به قتل رساندند و صدها خانه را به آتش کشیدند. قربانیان به ضرب گلوله، در پی حمله یا در پی آتش‌سوزی خانه‌هایشان کشته شدند. گفته شد که ۱۶ مأمور پلیس نیز در میان کشتگان این کشتار بودند. همچنین مهاجمان در حمله خود بزرگ‌ترین بازار روستا را با تمام کالاهای آن که برای صادرات آماده شده بودند آتش زدند.
حمله به روستایی در بورنو
در روستایی در ایالات بورنو در نیجریه بین ۹۳ تا ۱۰۶ نفر از ساکنان آن را کشته شده‌اند. گمان می‌رود این کشتار، کار نیروهای شبه‌نظامی «بوکوحرام» باشد. یکی از نجات‌یافتگان این حمله به خبرگزاری فرانسه گفته است که حمله‌کنندگان «خانه‌به‌خانه» مردم را بیرون کشیده‌اند. به گفته او پیکارجویان با شش کامیون و چند موتور وارد روستا شده‌اند، لباس نظامی به تن داشته‌اند و همه مردان روستا را در یک محل جمع کرده‌اند و سپس «دست به کشتار آن‌ها زدند».
حمله انتحاری علیه تماشاگران جام جهانی در نیجریه
در جریان جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل و همزمان با آغاز بازی تیم ملی این کشور در مقابل آرژانتین، یک مهاجم انتحاری اقدام به انفجار بمبی در میان جمعیت کرد که دست کم باعث کشته شدن ۷ نفر و مجروح شدن ۱۵ تن شد.
حمله خونبار به یک بازارچه در نیجریه
حمله شبه‌نظامیان گروه بوکوحرام به یک بازارچه روستایی در شمال‌شرقی نیجریه حداقل ۳۶ کشته بر جا گذاشته است. سیزده نفر از کشته‌شدگان از اعضای بوکوحرام بودند. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع امنیتی نوشته است که حداقل ۲۳ غیرنظامی و ۱۳ عضو بوکوحرام در حمله این گروه به ماینوک کشته شدند. به گفته این منابع، تعدادی از شبه‌نظامیان نیز مجروح شده‌اند و نیروهای امنیتی در حال تعقیب آن‌ها هستند. به گفته شاهدان عینی حمله بوکوحرام به بازارچه ماینوک با فرار گسترده مردم و نظامیان همراه بود و تعدادی از مردم در اثر برخورد با خودروهای در حال فرار جان خود را از دست دادند.
اعلام خلافت اسلامی
سرکرده گروهک تندروی بوکوحرام، به تبعیت از خلیفه خودخوانده داعش، در یکی از شهرهای نیجریه “خلافت اسلامی” اعلام کرد.
به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، “ابوبکر شیکاو” سرکرده تشکیلات تروریستی “بوکوحرام” در نیجریه، در شهر “گووزا” در ایالت “بورنو” که در ماه جاری توسط این گروهک اشغال شده است، “خلافت اسلامی” اعلام کرد.
شیکاو در یک نوار ویدئویی ۵۲ دقیقه ای گفت: سپاس خداوند را که به برادرانمان در شهر “گووزا” یاری رساند و آن را بخشی از “خلافت اسلامی” قرار داد.
وی افزود: شهر “گووزا” از این پس هیچ ارتباطی با نیجریه ندارد.
پیش از این کارشناسان پیش بینی کرده بودند که با پیشروی‌های گروه مذکور و توان آن‌ها در شکست دادن ارتش در مناطق مختلف نیجریه، هدف آن‌ها در ایجاد خلافت اسلامی در شمال این کشور است.
گفته مقام‌های امنیتی و کارشناسان نیجریه، اظهار داشته‌اند که بوکوحرام از ماه آوریل گذشته تاکنون بر شمار زیادی از روستاها مسلط شده و توانسته است مناطق مهمی از شمال‌شرقی نیجریه را تحت کنترل خورد درآورد. پیشروی‌های این گروه موجب شده است تا ارتش نیجریه عقب‌نشینی گسترده‌ای داشته باشد.
سرکرده گروه تروریستی بوکوحرام اخیراً در اظهاراتی، حمایت خود را از ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تکفیری داعش ابراز داشته بود.
مقامات نیجیریه‌ای اظهار داشته‌اند که در تمامیت ارضی نیجیریه خللی وارد نشده است.
تشابه بوکوحرام و داعش
همسنجی اقدام‌های داعش در عراق و بوکوحرام در نیجریه آشکار می‌کند شیوه دهشت افکنی این ۲ گروه شباهت‌های بسیاری به هم دارد. حتی هر ۲ گروه، وحشی گری‌های یکدیگر را در ربایش و کشتن افراد تأیید می‌کنند. در زمینه اقدام‌های وحشیانه و جنایت‌های تندروانه نیز میان این ۲ گروه شباهت‌هایی وجود دارد. در شرایطی که گروه بوکوحرام برخی از روستاهای مسیحی نشین را در نیجریه آتش زد و با ۲۰۰ دختر ربوده شده همانند بردگان رفتار کرد، داعش هم صدها تن از اقلیت‌های ایزدی و مسیحی شهر «موصل» در عراق را سر برید و زنان و دختران را به بردگی گرفت. همچنین در شرایطی که عناصر گروه داعش ده‌ها نفر و از جمله «جیمز فولی» خبرنگار آمریکایی را سر بریدند عناصر مسلح گروه بوکوحرام نیز دستکم ۲۰۰ نفر از ساکنان منطقه «غوزا» در ایالت بورنو در شمال شرق نیجریه را به طرز فجیعی به قتل رساندند. همچنین بوکوحرام با الگوبرداری از اقدام داعش در سرزمین عراق و شام، دوم شهریور در نیجریه اعلام خلافت اسلامی کرد. از این رو به نظر می‌رسد از نظر پایه‌های فکری، گرایش‌های اعتقادی، اهداف، راهبردها و شیوه‌های اجرایی میان داعش و بوکوحرام شباهت‌های بسیاری وجود دارد
نظر بوکوحرام در مورد گروه‌های تروریستی
ابوبکر شکائو رییس گروه تروریستی بوکوحرام نیجریه از گروه تروریستی داعش که بخش‌هایی از عراق و سوریه را در اشغال خود دارد، حمایت کرد.
به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه از لاگوس، شکائو در یک فیلم ویدویی که روز یکشنبه منتشر شد، ˈابوبکر البغدادیˈ رییس داعش، ˈایمان الظواهریˈ رییس القاعده و ˈملاعمرˈ فرمانده طالبان را به راداران خود خواند و برای آن‌ها دعا کرد.
انتقاد عفو بین‌الملل از رفتار ارتش نیجریه با بوکو حرام
سازمان عفو بین الملل اعلام کرد که ارتش نیجریه در جریان نبرد با گروه تروریستی بوکوحرام جنایت جنگی مرتکب شده است.
به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، عفو بین الملل تأکید کرده است که فیلم‌ها، عکس‌ها و شهادت‌هایی که این سازمان جمع آوری کرده است، سربازانی را نشان می‌دهد که درحال اعدام خارج از چارچوب قانون در ایالت بورنو در شمال شرقی نیجریه هستند.
بوکوحرام اکثر حملات خود را در این ایالت اجرا کرده است. یکی از این فیلم‌ها، ۱۶ جوان را نشان می‌دهد که سرشان بریده می‌شود و یا از ناحیه سر هدف گلوله قرار می‌گیرند؛ سپس اجساد آنان از سوی مردانی که به نظر می‌رسد سرباز یا اعضای شبه نظامیان مورد حمایت ارتش هستند، در گورهای دسته جمعی دفن می‌شود.
این شبه نظامیان برای کمک به ارتش در مقابله با بوکوحرام تشکیل شده‌اند.
سالیل شیتی دبیرکل سازمان عفو بین الملل گفت: این‌ها دلایل جدید و شوک آمیزی است که بار دیگر ثابت می‌کند طرفهای درگیرجنایت های هولناکی را مرتکب می‌شوند.
اما کریس اولوکولادی سخنگوی ارتش نیجریه با رد این اتهامات گفت: نیروهای مسلح از پایبندی کشور به احترام به قوانین در همه فعالیت‌ها آگاه هستند؛ و هرگز هرگونه نقض حقوق بشر را –آنگونه که در این ویدئو نشان داده شده است- تشویق نکرده و یا از آن چشم پوشی نکرده‌اند.
وی افزود: با این وجود، درباره این ادعاها تحقیقات انجام خواهد شد، و اگر دست داشتن سربازی در آن‌ها ثابت شود، محاکمه خواهد شد.
مداخله غرب در نیجریه به بهانه مبارزه با بوکوحرام
در پی آدم ربایی بزرگ در نیجریه دولت‌های غربی به بهانه کمک به مبارزه دولت گودلاک جاناتان رییس جمهور نیجریه علیه بوکوحرام دخالت‌های خود را در این کشور افزایش داده‌اند و کشورهای آمریکا، فرانسه، چین، انگلستان و رژیم صهیونیستی با فرستادن نیروهای خاص کمکی و یا کارشناسان متخصص به نیجریه آمادگی خود را برای یاری رساندن به دولت این کشور در نبرد با تروریسم اعلام کرده‌اند اما با گذشت چهار ماه از ربایش دختران دانش آموز هنوز هیچ نتیجه‌ای از مداخلات خارجی و گشت زنی‌های پهپادهای آمریکایی بر فراز نیجریه اعلام نشده است.
«ایسام نومان» یک تحلیلگر لبنانی هم در گفت‌وگو با شبکه خبری پرستی وی با ابراز تعجب از خودداری آمریکایی‌ها برای دادن اطلاعات خود پیرامون این گروه‌ها به نیجریه گفت: همه می‌دانند که برخی از این سازمان‌های تروریستی، خصوصاً آن دسته‌هایی که با گروه‌های موجود در افغانستان همکاری دارند وابسته به سازمان جاسوسی آمریکا هستند. بنابراین، اطلاعات آمریکا از آن‌ها واقعاً زیاد است و باید این اطلاعات را در اختیار دولت نیجریه بگذارد تا به آزادی دختران ربوده شده کمک شود.
باید گفت منابع سرشار نفتی نیجریه و فعالیت شرکت‌های نفتی اروپایی در این کشور عوامل دخیل در مداخله کشورهای غربی در این کشور به بهانه مبارزه با تروریسم است.
آمریکا در رأس کشورهای مداخله گر در نیجریه در سال ۲۰۱۳ گروه بوکوحرام را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد و در دیدارهایش با مقامات نیجریه شعار همکاری اطلاعاتی برای مبارزه با تروریسم و تأمین امنیت شهروندان نیجریه و تحقق دموکراسی در این کشور سر می‌دهد اما این مداخله‌ها به هیچ نتیجه مثبتی نرسیده است.
نیجریه اولین تولید کننده نفت در قاره آفریقا و چهارمین تأمین کننده بزرگ نفت آمریکا است.
قضیه‌ای که ذهن بسیاری از کارشناسان امور آفریقا را مشغول کرده این است که با وجود اینکه عمده منابع نفت و گاز نیجریه در جنوب این کشور در منطقه‌ای به نام دلتای نیجر واقع شده است همه عملیات‌های بوکوحرام محدود مناطق شمالی است و شرکت‌های متعدد غربی به راحتی در مناطق جنوبی در حال اکتشاف و صدور نفت به مقصد آمریکا و دیگر کشورها هستند.
بر اساس اسناد منتشرشده از سوی ویکی‌لیکس، سفارت آمریکا در نیجریه از گروه‌های شورشی این کشور حمایت مالی می‌کند تا نیجریه به عنوان یک رقیب راهبردی بالقوه در قاره آفریقا نباشد و در عین حال سفارت آمریکا به مقامات ارشد نیجریه در قبال عمل در راستای منافع آمریکا حق شهروندی می‌دهد.
ویکی لیکس فاش کرده که در دسامبر سال ۲۰۱۱، دفتر سیا در الجزایر در حدود ۴۰ میلیون نایرا (واحد پول نیجریه) به بوکوحرام برای همکاری بلندمدت با این سازمان می‌دهد. بر اساس اسناد ویکی لیکس در ماه ژوئن ۲۰۰۹، سیا از دو ماه قبل از تشدید حملات زنجیره ای تروریستی بوکوحرام باخبر بوده است
از سوی دیگر دولت نیجریه با وجود مشکلات عمده اقتصادی که مردمش با آن دست و پنجه نرم می‌کنند از زمان تشدید حملات مسلحانه بوکوحرام در سال ۲۰۱۱ سالانه هزینه‌های بسیاری صرف خرید ادوات نظامی و امنیتی برای مبارزه با بوکوحرام می‌کند و همکاری‌های نظامی بین امریکا و نیجریه از سال ۲۰۰۶ میلادی با رشد قابل توجهی همراه بوده است.
در سال ۲۰۰۷ میلادی آمریکا به بهانه افزایش امنیت خلیج گینه پایگاه دریایی در خلیج گینه ایجاد نمود و اکنون هم به دنبال استقرار پایگاه نظامی در این کشور است.
از سوی دیگر گودلاک جاناتان، رئیس جمهور مسیحی و غرب گرای نیجریه اعلام کرده که انتخابات ریاست جمهوری در اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی برگزار می‌شود و در صورتی که به قانون عرفی این کشور عمل شود یک رئیس جمهور مسلمان باید برای دوره چهار ساله جدید قدرت را به دست بگیرد اما نه جاناتان و نه کشورهای غربی به قدرت رسیدن یک مسلمان در نیجریه را نمی‌خواهند.
گودلاک جاناتان، رئیس جمهور نیجریه هم اخیراً ادعا کرد که فرمانداران ایالت‌هایی که وابسته به حزب معارض «کنگره سوسیالیست» هستند در خشونت‌هایی که به بوکوحرام نسبت داده می‌شود دست دارند تا دولت را تضعیف کنند.
لیست منابع:
۱- مقریزی،۲ (۱)/۹۰۸ ،
۲- البدایه و النهایه ج۱۴/۳۴،
۳- دائرهالمعارف ج۳/ص۱۷۳. )
۴- fa.wikipedia.org
۵- www.jahannews.com
۶- www.jomhornews.com
۷- www.mouood.org
۸- www.fararu.com/fa/
۹- www.websavar.ir
۱۰- www.shia-news.com
اختصاصی وب‌سایت جهان‌سوم
+ استاد ناظر: دکتر امیر دبیری‌مهر
+ گردآورندکان: حامد روشنگر، عباس باستانی، محسن یعقوبی و ابوالفضل صلواتی
+ ویراستاری و انتشار: علی فتحی
