کتاب‌ها و پژوهش‌هایادداشت‌ها و مقالات شخصی

استمرار وجود داعش و فصل نوینی از آنارشی بین المللی

هر روز که می گذرد کلکسیون توحش و جنایات و خشونت افسار گسیخته گروهک تروریستی و وحشی داعش تکمیل تر می شود که اخرین آن زنده سوزی خلبان اردنی بود و اگر همت و مجاهدت و تلاش مخلصانه و بشر دوستانه نیروهای متحد ایران و عراق نبود معلوم نبود داعش امروز چه ترکتازی بی ر حمانه ای در منطقه  و حتی در جهان می کرد.

 اگر سپاه قدس جمهوری اسلامی و سپاه بدر جمهوری عراق نبود و ژنرال های جان برکف و دلاوری مانند سردار قاسم سلیمانی نبودند احتمالا داعش این روزها برای دست گرمی هر روز یکی از ایستگاههای متروی کشورهای اروپایی و امریکایی را منفجر کرده و چند تا از گردشگران غربی را در ملل اسلامی گردن می زدند یا زنده زنده می سوزاندند یا جلوی شیران و ببرهای گرسنه می انداختند .اگر همدلی و اتحاد نیروهای ایرانی و عراقی علیه تروریسم نبود نیروهای داعش با حمایت رجاله های متحجر مذهبی حامی خود فتوای قتل کودکان را نیز اخذ و اجرا می کردند و از این وحشی گری ها فیلم هاوانیمیشن های  موزیکال هم می ساختند . اما به لطف خدا و به مصداق ایه مبارکه وقل جاء الحق وزهق الباطل إن الباطل کان زهوقا  و مجاهدت پرچمداران واقعی و حقیقی مبارزه با تروریسم یعنی سپاهیان ایرانی ، هزیمت و نابودی داعش اغاز شده است و این لکه ننگ جامعه جهانی از منطقه خاورمیانه در حال پاک شدن است هرچند شوربختانه زمینه های ظهور امثالهم باقی است .

 جای شگفتی است وقتی  برخی در باره نقش ایران در نابودی و اضمحلال تدریجی داعش سخن می گویند ارام و با احتیاط سخن می گویند گویی باید چیزهایی را مخفی نگهداشت . در حالی که مشارکت مستشاری و عملیاتی ایران در مقابله با این جرثومه های توحش مایه افتخار و مباهات ایران و ایرانی و نظام جمهوری اسلامی ایران است . باید تعارف را کنار بگذاریم و جهان را با واقعیت داعش بیشتر اشنا کنیم . داعش مولودی است که والدین آن عبارتند از سیاستهای غیر انسانی و استکباری و بی رحمانه قدرتهای منطقه ای و بین المللی وبطور مشخص عربستان و ترکیه و اسراییل و امریکا و انگلیس و همچنین زمینه های فکری متحجرانه و واپس گرایانه و ایدئولوژی های دگماتیک در خاورمیانه که هر وقت فرصتی پیدا کند در قالب داعش و طالبان و القاعده سرباز می کند.  قدرتهای بزرگ نیز از انها استفاده ابزاری کرده و در موعد مقرر نیز پرچم مبارزه با انها را بلند می کنند اما در عمل از نابودی و حتی تضعیف انها عاجز می شوند . در ماجرای داعش نیز امریکا و متحدانش عملا از مقابله با داعش بعنوان یک گروه نظامی غیر کلاسیک عاجز شدند و بطور محرمانه دست نیاز و عجز و لابه به سوی ایران دراز کردند اما فاقد صداقت و صراحت و شجاعت لازم برای بیان علنی این نیاز بودند و هستند اما جمهوری اسلامی ایران بر اساس منافع و امنیت ملی خود و همچنین ارزشهای اسلامی و انسانی وارد این معرکه مهیب شده و این مولود شوم که نتیجه نزدیکی نامبارک  استکبار و سلفی گری بود را به سوی نابودی سوق داده است و امید است هر چه زودتر مطلقا منهدم شود اما مساله این نوشتار از منظر پژوهشگران روابط بین الملل روی این موضوع متمرکز است که ظهور و ترکتازی داعش در هزاه سوم بیش از هر چیز نشان داده انارشی بین المللی همچنان واقعیت حاکم بر نظام بین الملل است و عمری ۱۰۰ ساله یافته است و همه تلاشهای سالهای بعد از جنگ اول و دوم جهانی  در قالب مکاتب ارمانگرایی ، لیبرالیسم ؛ انتقادی ، ساختارگریی و … اخیر نتوانسته وضعیت نظام بین الملل را از وضعیت انارشیک خارج کند . در واقع نه نظم پایداری در جهان وجود دارد و نه قدرت هژمون و موثری برای صیانت از این نظم وجود دارد و ادعا های دولتهایی مثل امریکا مبنی بر ابر قدرتی بیشتر یک ادعا ست تا واقعیت .مانند سوپر من که یک کاراکتر سینمایی است نه شهروند حقیقی .امریکااز منظر پدیدار شناسی یک تصورو ذهنیت از ابر قدرتی را عرضه می کند  است نه یک عینیت و واقعیت موجود  . یقینا ” بود ” ایالات متحده امریکا از “نمود “آن کوچکتر است . اما هم دستگاه رسانه ای و تبلیغاتی امریکا تلاش می کند این واقعیت را پشت برق و زرق هالیوودیسم پنهان کند و هم مرعوبین قدرت امریکا در جهان سوم از جمله ایران با ژست امریکا ستیزی هر اتفاق و رویدادی را زیر سر امریکا می دانند . برای مثال هنوز در کلاسهای دانشکده علوم سیاسی دانشجویان از نقش تامه واشنگتن در واقعه ۱۱ سپتامبر می پرسند و اعتنایی به ۱۰ هزار صفحه سند کنگره در خصوص ضعف سیستم امنیتی امریکا و رخنه القاعده از این طریق برای خلق حمله تروریستی به برجهای دوقلو نمی کنند.

بهر حال این پرسش مهم مطرح است که چه تفاوتی در این دو رویکرد وجود دارد در رویکرد اول امریکا و قدرتهای بزرگ در نظام بین الملل فعال مایشا هستند  و در رویکرد دوم نظام بین الملل  انارشیک و فاقد قدرت مرکزی و سامان بخش است  . پاسخ بسیار روشن و در عین بسیار راهبردی و تعیین کننده است .  بسیاری از کشورها  با قبول کردن فرض اول در برابر نظم تحمیلی جهانی هیچ مقاومتی نشان نمی دهند و هر گونه استقلال رای و خود تصمیم گیری را بی ثمر و اب در هاون کوبیدن می دانند . اما کشورهایی مانند ایران باید با واقع بینی فرض دوم را پذیرفته و فرض اول را واقع نمایی از سوی ذی نفعان بدانند . نتیجه پذیرش فرض دوم تکیه بر منافع و امنیت ملی در همه تصمیم گیری ها و صیانت از استقلال ملی است زیرا مبتنی بر این فرض عاقلانه نیست که امنیت و منافع خود را به ساختار و وضعیتی وابسته کنیم که قوه متمرکز و عاقله ای ندارد . موضع اصولی جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای نیز ناشی از اتخاذ چنین مفروضی است  وضعیت انارشیک بدین معناست  . تردید نباید کرد اگر امریکا می توانست و از قدرت کافی برخوردار بود سکه منهدم کردن تشکیلات داعش را به نام خود ضرب می کرد و هم ژست بشردوستانه خود راتقویت می نمود و مدعی مقابله مقتدرانه با تروریسم می شد اما از این کار عاجز بود ه و هست و از این رو جهان شاهد جنایتهای مستمر و متنوع این گروهک تروریستی بود .در این وضعیت انارشیک همچنان این واحدهای ملی هستند که واحد تعیین کننده و شکل دهنده نظام بین الملل هستند و واحدهایی مثل ساختار و نظام بین الملل ، رژیم های بین المللی و حقوق بین المللی و سازمان ها ی جهانی نقش فرعی و مکمل دولتها را ایفا می کنند . بنا بر این همواره امکان و استعداد شکل گیری گروهکهای تروریست و جنایتکاری مانند داعش وجود دارد که قدرتهای بزرگ یا نمی خواهند یا نمی توانند با انها مقابله کند و در این مواقع حر ف اول و اخر را توانمندیهای ملی در دفاع از امنیت ملی و تعقیب اهداف سیاسی خارجی می زند و خردمندانه نیست که این توانمندیها مانند توان دفاعی و موقعیت استراتژیک و قدرت اقتصادی در گرو تایید و تصمیم دیگران باشد.

لینک مقاله در پرس تی وی

http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/02/16/397800/ISILIraqSyria

دکتر امیر دبیری‌مهر

امیر دبیری مهر متولد 1356 در تهران، دانش اموخته علوم سیاسی در مقطع دکتری است و از سال 1374 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای به پژوهش و تدریس مشغول است. وی تا کنون پژوهش‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و گفتگوهای مطبوعاتی و رادیویی - تلویزیونی متعددی انجام داده است که دسترسی به برخی از آنها از طریق درگاه اینترنتی اندیشکده خرد میسر شده است. ریاست انجمن اندیشه و قلم از جمله مسئولیت‌هایی است که این عضو پیوسته انجمن علوم سیاسی ایران هم اینک عهده‌دار آن است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

8 + 16 =

دکمه بازگشت به بالا