چرایی همدلی و همزبانی دولت و ملت در ایران

سال ۱۳۹۴ از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به نام دولت و ملت ؛ همدلی و همزبانی نام گرفته است .ضروری است در این خصوص تامل و تفکر کنیم  تا به چند پرسش پاسخ داده شود.

 اولا دولت و ملت ایران به این همدلی و همزبانی چه نیازی دارند؟

ثانیا چگونه این همدلی و همزبانی حاصل می شود ؟

و ثالیا پیامدهای این همدلی و همزبانی در عرصه ملی و بین المللی چیست ؟

• تجربه های تاریخی ایران نشان داده یکی از ضعف های جدی در روابط دولت و ملت در ایران فقدان همدلی و همزبانی و هم رایی بین دولت ها و ملت ایران در ادوار گوناگون تاریخی بوده است و مهمترین دلیل این معضل نیز استقرار و استمرار حکومتهای استبدادی وسلطانی بوده است . در تاریخ ایران همواره دولتها و حکومتها به قدرت به مثابه فرصتی و غنیمتی برای افزایش ثروت شخصی و خانوادگی و قومی و قبیله ای و باندی یا فرصتی برای ترکتازی ها و نمایش قدرت خود با هزینه از سرمایه های ملی نگاه می کردند از این رو کمترین دغدغه ای که داشته اند مساله ای به نام منافع ملی بوده است .دولتهای استبدادی از انجا به دنبال تامین منافع ملی نبودند برای بقا و استمرار حاکمیت خود نیز نیازی به حمایت و پشتیبانی ملی احساس نمی کردند. از این رو همین دولتهای استبدادی زمینه ساز حضور و نفوذ و سلطه استعمار خارجی بویژه روسیه و انگلستان بودند. برای مثال ۷ پادشاه قاجار یعنی اقا محمد خان ، فتحعلیشاه ، محمد شاه ، ناصر الدین شاه ،محمد علی شاه،مظفرالدین شاه و احمد شاه تکیه گاه خود را قدرتهای بزرگ استعماری یعنی روسیه و انگلستان قرار داده و در تمشیت امور کشوری قبل از هر مصلحتی منافع این دولتهای چپاول گر را مد نظر قرار می دادند. پهلوی ها نیز که همواره قاجار را بواسطه وابستگی به روسیه و انگلیس شماتت می کردند بخاطر ماهیت استبدادی و سلطانی خود به سوی قدرتهای جایگزین خارجی گرایش یافتند .رضا شاه به سوی دولت المان هیتلری گرایش یافت و علی رغم اقدامات عمرانی و زیربنایی که با کمک ژرمن ها انجام داد با وقوع جنگ دوم جهانی بهای سنگین آن را در شهریور ۱۳۲۰ پرداخت کرد و از کشور تبعید شد و محمدرضا شاه نیز به سوی امریکا چرخید و بهای سنگین تکیه و وابستگی مطلق به واشنگتن را در انقلاب اسلامی بویژه در اوارگی های بعد از فرار از ایران پرداخت . از این رو تا مقطع انقلاب اسلامی همواره شکاف دولت – ملت بعنوان میراث شوم تاریخی در ایران وجود داشته و موجب هدر رفتن توانمندیهای ملی و استعدادهای فردی و اجتماعی شده است و حتی در مقاطع مهم و سرنوشت سازی مانند جنگ و دفاع برای دفع تجاوزخارجی ملت و دولت نتوانستند به همدلی و همزبانی لازم دست یابند از این رو کشور همواره در جنگهای خارجی بخشی از خاک خود را از دست داد .جدایی هرات و شهرهای قفقاز در قراردادهای ترکمانچای و گلستان نمونه این عدم اتحاد ملی و دولتی است . این شکاف با وقوع انقلا ب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی برای نخستین بار در تاریخ ایران موقتا پر شد و در ۸ سال دفاع مقدس ثمرات خود را نشان داد و در عرصه های مقاومت و پایداری در برابر توطئه ها و دسیسه ها و دشمنی ها کارامدی خود را پیش روی ملت و دولت ایران قرار داد.  اما تجارب تاریخی نشان داده رابطه همدلانه و همزبانانه بین دولتها و ملتها امر ثابت و غیر قابل تغییری نیست و همواره در معرض خدشه و اسیب است و باید آن را تقویت کرد . در سالهای پس از جنگ تحمیلی نیز برخی سیاستها و رخدادها و فرایندها موجب بروز شکافهایی در روابط دولت و ملت شده است و در مقابل  برخی سنتها و ایین ها و نهادها در پرکردن این شکافها ایفای نقش کرده است . اما اهداف بلند و چشم انداز ایران اسلامی بوِِیژه در ۱۰ سال اینده ایجاب می کند عوامل خدشه وارد کننده به همدلی و همزبانی دولت و ملت در ایران کاهش یافته و عوامل تقویت کننده این رابطه روز به روز بیشتر شود . برای مثال تقویت اقتصاد ملی در ایران نیازمند گذار کشور از اقتصاد دولتی ناکارامد به سوی اقتصاد مردمی کارامد است و این مهم بیش از هر چیز نیازمند اجماع ملی در باره ضرورت این گذار و نزدیک شدن ذهن و زبان دولت و ملت در این گذار استراتژیک است .از این رو نمی توان راهبردهایی مانند اقتصاد مقاومتی را بدون این همدلی و همزبانی بکار بست و بکار گرفت . دهه ای که الان در ان قرار داریم دهه پیشرفت و عدالت است . نیمی از آن سپری شده است و برای حصول پیشرفت عادلانه یعنی توسعه همه جانبه و پایدار بیش از هر چیز نیازمند حصول اجماع ملی در این خصوص هستیم .

• برای حصول این اجماع همدلانه در ایران بیشتر از هرچیز نیازمند تعریف و تعیین اهداف ملی هستیم . طبیعی است کشوری مثل ایران با این گستردگی جغرافیایی و تنوع اقلیمی و قومی و زبانی و تاریخی و فرهنگی نمی تواند بر سر همه مولفه ها و مسائل دارای وحدت کلمه و اجماع نظر باشد و اساسا این مساله غیر از ناممکن بودن چندان مطلوب هم نیست . اما وحدت کلمه و اجماع نظری که صحبت از آن می شود حول و پیرامون برخی اهداف مشترک و ارزشهای اصلی جامعه است . که باید بر سرآنها همدلی و همزبانی شکل بگیرد . برای مثال مهمترین اهداف ملی ایرانیان عبارتند از :

 استقلال ، توسعه و پیشرفت و عزت روز افزون ملی

و مهمترین ارزشهایی که باید برای حصول اهداف فوق به انها متوسل و متسمک شد عبارتند از :

 اسلام و معنویت ، مردم سالاری و ازادی های مشروع و قانونی .

اگر هم دولت و هم ملت از این ارمانها و اهداف و ارزشها و ایستارها تعریف و تصویر مشترکی داشته و در قبال تحقق اهداف و پاسداری از ارزش ها احساس مسئولیت مشترک داشته باشندبدیهی است سرمایه ها و استعدادها و توانایی های ملی در این مسیر بکار گرفته خواهد شد و از هدر رفتن انها جلوگیری می شود. در این مسیر تجارب دیگر کشور ها نشان می دهد باید هنر و فرهنگ و ورزش و اموزش عمومی کشور در این مسیر سازماندهی و هدایت گردد و نوعی اجماع قلبی و روحی وروانی پیرامون انها ایجاد کند.

• حال اگر ضرورت همدلی و همزبانی در رابطه یک دولت و ملت تعریف شود و محورهای آن را نیز تعریف و مشخص گردد باید دانست که پیامدهای این امر چیست ؟ تجربه کشورهای توسعه یافته جهان مانند المان و امریکا و فرانسه و….نشان می دهد این کشورها در مسیر توسعه خود در۳۰۰ سال گذشته به این سو نقطه اغاز پیشرفت خود را همدلی و همزبانی دولت – ملتهای خود قرار دادند و در واقع بعد از دوره های طولانی جنگهای داخلی و ستیز ملت علیه دولت و سرکوب ملت از سوی دولت ها و پرداخت هزینه های هنگفت این کژراهه ها زمانی که شکاف دولت – ملت را پرکردند و دولتهای موسوم به نظم وستفالیایی در اروپا شکل گرفت و درواقع دولتها بعنوان کارگزار ملتها تعریف و به رسمیت شناخته شده اند و از جایگاه سلطان و ولی نعمتی خارج گشتند زمینه اصلی پیشرفت این کشورها فراهم شد و نظم جدید در روابط دولت و ملت در این کشورها ایجاد شد . تبدیل رعیت به شهروند و سلطان و پادشاه به دولت مرد و سیاستمدار و اخذ مالیات از مردم برای تامین هزینه های امور عمومی جامعه و تشکیل سازمانهای خدمات عمومی در حوزه های امنیت و سلامت و تمشیت از دستاوردهای این نظم نوین در رابطه دولتها و ملتها بود که بعنوان سنگ بنای توسعه اقتصادی و سیاسی و فرهنگی در این کشورها عمل کرد . تجربه گسسته و ناپیوسته این اتحاد و همدلی و همزبانی در دیگر کشورها مانند ایران نیز نشان می دهد بدون این همدلی و همزبانی در دولت و ملت نمی توان گامهای بزرگ و سازنده وسرنوشت ساز برداشت .

در نتیجه می توان گفت ایران اسلامی در مقطع کنونی که نیازمند اقتصاد پویا و کارامد و خود اتکا ، تعامل سازنده و همکاری در عرصه بین المللی ،فرهنگ بالنده و خودجوش از سنتهای ایرانی و اسلامی است بدون اجماع نظر بین دولت و ملت بر سر این مولفه ها و ارمانها و ارزشهای مترتب بر آن نمی تواند پیشرفتی داشته باشد .نام گذاری سال ۱۳۹۴ به نام دولت و ملت ؛ همزبانی و همدلی با توجه به این نیاز و ضرورت صورت گرفته است که امیدواریم با تدابیر شایسته و عزم ملی  مدیریت جهادی تحقق یابد.

http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/03/26/403412/NewYearmessageLeader

لینک در سایت حرا :

http://haraa.ir/fa/news/55483/%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%AF%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D9%84%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86